Adiuwanty - środki wspomagające ochronę roślin

Termin adiuwant powstał od łacińskiego słowa „adiuvo", co w tłumaczeniu na język polski oznacza pomagać, wspierać, wspomagać. Na tej bazie powstało polskie określenie adiuwanta - wspomagacz. Mimo polskiego brzmienia przyjęło się w nikłym stopniu. Definicji słowa „adiuwant" mamy tyle, ilu autorów i publikacji. Aby nie powielać kolejnych, można zapoznać się już z istniejącymi. Oto kilka z nich: Adiuwantem jest substancja pomocnicza znajdująca się w środkach ochrony roślin obok substancji czynnej lub też dodawana do cieczy roboczej, poprawiająca jej skuteczność biologiczną poprzez modyfikacje właściwości fizycznych. Wspomagaczem jest każda substancja, która modyfikuje cechy fizykochemiczne substancji biologicznie czynnej wpływające na jej aktywność biologiczną w warunkach niesprzyjających działaniu lub podnosząc jej skuteczność. Adiuwantem jest substancja lub mieszanina substancji, która wykazuje zdolność polepszenia biologicznej aktywności środków ochrony roślin. Adiuwantem nazywamy każdą substancję lub mieszaninę substancji, zawartą w formie użytkowej środków ochrony roślin albo dodawaną do zbiornika opryskiwacza w celu zmodyfikowania właściwości biologicznych substancji aktywnej bądź zmiany cech fizykochemicznych cieczy użytkowej. To nie wszystkie, jest ich zdecydowanie więcej. Podsumowując je, należy zapamiętać, że adiuwant to chemicznie obojętny związek, który w bardzo różnorodny sposób fizycznie wpływa na wodę i środowisko, w jakim się ona znajduje. W definicjach więcej miejsca poświęca się na ich bezpośredni wpływ aktywujący działanie środka ochrony roślin (nawozu) niż na zmianę głównego nośnika, jakim jest woda. W celu wyjaśnienia tego zagadnienia należy dokonać kilku klasyfikacji adiuwantów.

Książka "ADIUWANTY - środki wspomagające ochronę roślin" to kolejny poradnik agrotechniczny z serii APRA Doradza, który w prosty i praktyczny sposób informuje na temat stosowania adiuwantów.

Czytelnik znajdzie tu odpowiedzi na następujące pytania:
 

 W jakim celu stosuje się adiuwanty?

• Jak stosować adiuwanty, aby uzyskać optymalne efekty ochrony roślin?
• Jaka jest klasyfikacja adiuwantów i co je wyróżnia?
• W jakich terminach i dawkach oraz z jakimi środkami ochrony roślin należy stosować poszczególne adiuwanty?
• Jakie adiuwanty są osiągalne na polskim rynku wraz z ich szczegółową charakterystyką?

Adiuwanty wydają się marginesowym elementem ochrony roślin. Tak nie jest, chociaż nie wszyscy ochroniarze i plantatorzy zdają sobie z tego sprawę. Są tak stare jak chemiczna ochrona roślin. Jeszcze przed wprowadzeniem do ochrony środków chwastobójczych do insektycydów, a zwłaszcza fungicydów takich jak siarka, miedź, wapno w celu zwiększenia przyczepności dodawano mydło, glukozę, a nawet melasę lub mąkę. Rynek adiuwantów rozwijał się równolegle z produkcją środków ochrony roślin, chociaż nigdy nie dominował. Przechodził różne okresy. Przez pewien czas adiuwanty były rejestrowane, później tej procedury zaniechano. Obecnie coraz częściej słyszy się o powrocie do rejestracji, a bardziej do udzielania atestów stwierdzających brak toksycznego działania w stosunku do konsumentów produktów rolniczych. Koniecznie należy eliminować ryzyko wprowadzania do obrotu adiuwantów niebezpiecznych dla zdrowia człowieka oraz szkodzących środowisku. Aktualnie jest zarejestrowanych blisko 2400 środków ochrony roślin (w tym analogicznych) i około 150 adiuwantów. Około - ponieważ brak rejestracji uniemożliwia ich dokładne skatalogowanie. Niemniej pewna część jest wymieniana w etykietach jako środki obligatoryjnie zalecane do łącznego stosowania, część jest tylko zalecana jako możliwe do zastosowania, pozostałe to zalecenia producentów adiuwantów. Celem kolejnej publikacji z serii „Apra doradza" jest zebranie ich jak największej liczby, scharakteryzowanie i opisanie możliwości wykorzystania. Budowa (skład) adiuwantów jest bardzo skomplikowana. To związki chemiczne o braku aktywności chemicznej cechujące się niezliczoną liczbą cech fizycznych. Związana z tym jest bardzo skomplikowana terminologia. Określenia w rodzaju: adsorpcja, emulgator, emulsja, humektant, hydrofilowy-lipofilowy, surfaktant (amfoteryczny, anionowy, kationowy, niejonowy), napięcie powierzchniowe (dynamiczne, statyczne), retencja i wiele, wiele innych to terminy często trudne do zrozumienia. Część z nich należy koniecznie poznać, ale jak sądzę korzystniej w formie bardziej spolszczonej, zdecydowanie łatwiejszej do zrozumienia. Czytelnika nie zamierzam zanudzać dziesiątkami terminów z dziedziny fizyki, jakimi posługuje się nauka, chociaż kto zechce, ten doszuka się odpowiednich definicji. Niniejsza pozycja ma spełniać rolę praktycznego podręcznika, informującego w prosty, praktyczny sposób, jakie adiuwanty, w jakim terminie, w jakiej ilości, z jakimi środkami ochrony roślin, a przede wszystkim, w jakim celu stosować, by uzyskać optymalne efekty.

W treści

O autorze

Od autora

Wstęp

Klasyfikacje adiuwantów

Adiuwanty aktywujące

Adiuwanty modyfikujące

Adiuwanty wielofunkcyjne

Nazewnictwo

Podstawowe działanie adiuwantów

Podstawowe wskazówki

System zaleceń

Zakres i dostępność zalecanych adiuwantów

Woda -centrum ochrony

Wykaz adiuwantów

Alfabetyczny wykaz adiuwantów ze szczegółową ich charakterystyką

Prawidłowe i bezpieczne stosowanie adiuwantów

Perspektyw