Bioogród. Uprawa roślin w zgodzie z naturą

Podręcznik dla zainteresowanych ogrodnictwem prowadzonym z zachowaniem równowagi biologicznej. Zarówno dla rozpoczynających przygodę z uprawą roślin, jak i dla osób, które istniejący ogród chcą przekształcić w prowadzony w zgodzie z naturą.
Od krótko omówionych korzeni bioogrodnictwa przez konkretne praktyczne realizacje (siedem wzorcowych projektów, które pokazują szerokie spektrum możliwości, m.in. mały ogródek przydomowy, samowystarczalny duży ogród, sad, miejski ogród społeczny) po instrukcje krok po kroku, jak wdrożyć w życie idee ogrodnictwa biologicznego:
• oszczędność wody, energii i surowców naturalnych,
• rezygnacja z chemicznych oprysków i nawozów sztucznych oraz łatwo rozpuszczalnych nawozów mineralnych,
• gleba jako podstawa: odpady roślinne pozostające w naturalnym obiegu w ogrodzie,
• bioróżnorodność jako sposób na naturalną ochronę roślin i zwalczanie szkodników

Uprawa zarówno roślin użytkowych, czyli warzyw, ziół, drzew i krzewów owocowych, jak i kwiatów ozdobnych.
Przejrzysty układ, poglądowe rysunki i fotografie, dużo praktycznych porad.

Bioogród to dla mnie coś więcej niż tylko miejsce, w którym rośliny rosną zdrowo i są zdrowym pożywieniem. Biologiczne ogrodnictwo jest jednocześnie wyrazem mojej postawy życiowej. Zbliża człowieka do natury i daje radość z życia. Bioogrodnictwo ma też wiele aspektów. Z jednej strony to wymiar materialny, związany z nawożeniem, ochroną roślin i innymi zasobami. W biologicznej uprawie ogrodu obowiązują jasne zasady: rezygnacja z chemicznych, pozyskanych syntetycznie środków do oprysku, niestosowanie „sztucznych” nawozów oraz oszczędne gospodarowanie wodą, energią i surowcami naturalnymi. W powszechnym odbiorze materialny aspekt bioogrodnictwa stoi na pierwszym planie.

Jedną z fundamentalnych zasad jest ponadto staranne obchodzenie się z materią organiczną. Zarówno plony roślinne, jak i odpady z gospodarstwa domowego powinny w miarę możliwości pozostawać w naturalnym obiegu materii w ogrodzie i w dłuższej perspektywie przyczyniać się do tworzenia humusu i urodzajnego podłoża.

Z drugiej strony w mojej wizji bioogrodnictwa stale obecna jest myśl o ochronie środowiska naturalnego. Chcę wnieść swój wkład w zachowanie bioróżnorodności. I to w taki sposób, by w moim ogrodzie i otoczeniu nie tylko utrzymać istniejącą przestrzeń życiową dla zwierząt i roślin, ale także ją utworzyć. Ważne jest na przykład pozostawianie starych drzew, niekiedy aż do chwili, gdy obumrą. Do pewnego stopnia godzę się też na obecność chwastów.

Bioogrodnictwo to dla mnie coś jeszcze - oznacza wewnętrzną więź z tym, co dzieje się w ogrodzie i otaczającej go przyrodzie. Ogród jest miejscem, w którym mogę dokładnie obserwować świat przyrody, ożywiony i nieożywiony, oraz być blisko roślin, zwierząt i gleby. Gleba z kolei to klucz do wszystkiego.

I na koniec czwarty ważny aspekt bioogrodnictwa (być może najważniejszy). To w pewnym sensie postawa życiowa, duchowa wolność, która przejawia się w radości eksperymentowania i otwartości na to, co nowe. Zgadzam się z tym, co udowadnia nauka przyrodnicza, lecz jednocześnie badam i analizuję niektóre domniemane metody bioogrodnictwa.

Pierwszą wielką falę ruchu bioogrodnictwa i obecną praktykę dzieli więcej niż jedno pokolenie. Kardynalne zasady się nie zmieniły, za to ruch zyskał na różnorodności. Co istotne: wcześniej wszystko, co miało w nazwie „bio”, było deprecjonowane i niekiedy dość bezwzględnie zwalczane. Dziś w przestrzeni publicznej bioogrodnictwo jest ogólnie akceptowane i dla wielu stało się oczywiste. Jestem ciekawa, jak dalej potoczą się jego losy.

dr Brunhildę Bross-Burkhardt

Spis treści

Bioogrodnictwo jako postawa życiowa

Korzenie bioogrodnictwa

Czym jest biologiczna uprawa ogrodu

Praktyki pokrewne bioogrodnictwu

O początkach bioogrodnictwa

Bioogród w praktyce – siedem przykładów

W stronę ogrodnictwa biologicznego - od czego zacząć

1. Urban gardening - ogrodnictwo społeczne
2. Mały ogród użytkowy tuż przy domu
3. Duży samowystarczalny ogród z budynkiem mieszkalnym
4. Ogród zielny - działka ogrodowa na otwartym terenie
5. Sad z dziko rosnącymi drzewami i krzewami
6. Dawne gospodarstwo ze stadniną koni
7. Ogród różany i ziołowy przy domu

Podstawy bioogrodnictwa

Działka i jej warunki stanowiskowe

Roślina

Pielęgnacja gleby w bioogrodzie

Nie bójmy się chwastów

Biologiczna ochrona roślin

Swoiste metody i poglądy

Uprawa warzyw i ziół

Dobór odpowiednich gatunków i odmian

Wytyczanie ram działania - formy grządek

Ochrona warzyw i ziół przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi

Zmianowanie i uprawa mieszana na grządce warzywnej

Wysiew nasion i rozmnażanie roślin

Bogactwo gatunków i odmian warzyw

Rzadkie i dzikie

Zioła lecznicze i kuchenne

Ochota na zioła - gatunki i odmiany

Owoce w ogrodzie

Uprawa owoców dla pokoleń

Łatwe w uprawie krzewy owocowe

Drzewa owocowe ziarnkowe i pestkowe

Gatunki i odmiany krzewów jagodowych oraz drzew owocowych

Dzikie owoce

Ogród nie tylko ozdobny

Naturalne sąsiedztwo

Kwiaty letnie

Kwiaty dwuletnie

Rośliny cebulowe i bulwiaste

Byliny

Krzewy ozdobne i wieloletnie rośliny pnące

Róże

Od łąki kwietnej do stawu w ogrodzie

Samozaopatrzenie w warzywa, owoce i zioła

Jak to zrobić w dzisiejszych czasach

Praca przez cały rok

Przetwarzanie zbiorów, czyli zapasy na zimę

Tabele

Indeks

O Autorce