Pszczelarstwo powrót do natury

Przy powszechnej chemizacji rolnictwa i farmakologicznym zwalczaniu warrozy obserwujemy prawdziwe załamanie żywotności pszczół. Poszukiwania alternatywy rozlały się w różnych kierunkach, od zastosowania kwasów, po surowiec zielarski. Dr wet. Petro Chmara poszedł w kierunku sterowania płodnością matki pszczelej i rozwojem całej pszczelej rodziny przy zastoso­waniu specjalnego izolatora.

Praktyka przerosła oczekiwania i zaczęto odnajdywać znacznie szersze za­stosowanie izolatora. Na Ukrainie Izolator Chmary stał się powszechnym, a pszczelarze rozpoczęli terenowe doświadczenia z jego innymi zastosowa­niami.

Wołodymyr Małychin podszedł do tematu naukowo i po latach prób wydał obszerną książkę, w której szczegółowo opisał praktyczne zasady wykorzy­stania izolatora Chmary. Dla polskich pszczelarzy tłumaczenia dokonał Igor Pawłyk.

W książce znajdziemy miedzy innymi opis ułożenia gniazda przed zimą z matką przetrzymywaną w izolatorze. Dowiadujemy się w jakich terminach najlepiej izolować matki. Podane są zasady przeciwdziałania rójce przy po­mocy izolatora. Zwiększenia zbioru miodu. Znajdziemy praktyczny schemat walki z warrozą, czy opisane podstawy wielomatecznej zimowli i wiele in­nych interesujących zagadnień.

Można śmiało przyjąć, że izolator Chmary w pasiece jest przedostatnią szansą na utrzymanie pszczół zagrożonych CCD.

Jacek Jaroń

Ciężko zmienić zdanie na temat tych postulatów i dogmatów, w które wierzyłeś przez długi okres swojego świadomego życia, nawet, jeżeli intuicja podpowiada ina­czej. Jeden analityk tak opisał proces przyjmowania nowości przez społeczeństwo: na pierwszym etapie nowość wzbudza śmiech i sarkazm, na drugim zaczynają się emocjonalne sprzeczki oraz wymiana zdań, a na trzecim - nowość jest przyjmowana jako aksjomat.

W pszczelarstwie jest co zmieniać. Na początek trzeba odrodzić to, co wcześniej było przez nas zapomniane. A później rozumnie zmieniać i korzystać z nadmiaru dóbr wytworzonych przez pszczoły. Ale dla pojawienia się nadmiaru, trzeba bez krzywdze­nia pszczelej rodziny stosować sprzyjającą pszczołom technologię. Nie tak, jak dotąd; wykorzystać ile się da, a potem - co będzie, to będzie. Pracujemy i żyjemy jednym dniem. Przyczyną masowego ginięcia pszczół nie są pszczoły, tylko ludzie. Już daw­no podcinamy gałąź, na której siedzimy, a CCD wśród dobrze rozwiniętych krajów przemysłowych jest tego dowodem. Technologia regulowania rozwoju, proponowana przez dr. Petra Chmarę jest podstawą współczesnego, humanitarnego pszczelarstwa. Polega przede wszystkim na racjonalnym wykorzystaniu potencjału naturalnych moż­liwości rozwoju pszczelej rodziny, jako superorganizmu.

Po siedmiu latach praktycznego wykorzystania izolacji Chmary, chciałbym po­krótce przedstawić ważne zalety tej technologii, w porównaniu do tradycyjnego pszczelarstwa.

Dzięki możliwości regulowania czerwienią w aktywnym sezonie, można ograni­czyć się do optymalnej ilości wyhodowywanych pokoleń pszczół. W mojej miejsco­wości (północ Donbasu) wystarcza mi 4-5 pokoleń, zamiast 7-9.

Wyłączając jesienne, późnozimowe i wczesnowiosenne karmienie czerwiu, moż­na o 50% zwiększyć produkcję miodu towarowego. Jeżeli przed jego zbiorem chwi­lowo izolujemy matkę i tym samym zatrzymujemy wychowanie czerwiu w okresie zbioru, produkcję miodu można powiększyć o następne 50%. W ten sposób produkcja miodu w pasiece, dzięki uniemożliwieniu wychowu niepotrzebnych pokoleń pszczół, wzrasta dwukrotnie.

Ponadto ta technologia pozwala bez preparatów chemicznych uwolnić pszczelą rodzinę od niektórych chorób, co też oszczędza środki.

Nie przez przypadek zwracam uwagę na ekonomiczną stronę tej metody, ponie­waż niektórzy nie rozumieją, jak można z mniejszą ilos'cią pszczół otrzymać większy efekt. To jest jeden z głównych „rodzynków" tej technologii.

W pszczelarstwie bardzo ważnym i znaczącym osiągnięciem jest możliwość zi­mowania w jednej pszczelej rodzinie dwóch, lub więcej matek. To znacznie rozszerza możliwości wykorzystania pszczół w sezonie. Przede wszystkim jest to zapas matek, który całkowicie rozwiązuje problem chwilowego braku matek czerwiących w pa­siece. Dodatkowe matki można wykorzystać wczesną wiosną (ich potrzeba w tym okresie jest dobrze znana). Można też wykorzystywać nadliczbowe, czerwiące matki dla utrzymania dwóch-trzech matek w jednej rodzinie wczesną wiosną. Przed rozpo­częciem pierwszych, towarowych zbiorów, rodziny z większą ilością matek nabierają siły, szybciej i skuteczniej wykorzystują pożytek. Oprócz tego, od takiej rodziny moż­na robić odkłady, czy pakiety, bez uszczerbku dla zbiorów miodu. Myślę, że każdy pszczelarz-praktyk może docenić potencjał rodzin z większą ilością matek dla dodat­kowego wzrostu siły rodziny wiosną, jako alternatywę sztucznych stymulatorów.

Osobiście poświęciłem około dziesięciu lat na poszukiwania i obserwacje. Ale samemu trudno ogarnąć wielostronność tej metody. Mam nadzieję, że moja praca, na początkowym etapie praktycznego zastosowania tej technologii, będzie dla innych początkiem jej twórczego rozwoju. Im dokładniej rozpracujemy tę technologię, tym więcej korzyści uzyskamy z pomysłu dr. Petra Chmary.

Spis treści

Wstęp

Prehistoria idei izolacji matki

Początek stosowania izolatora Chmary 

Praktyczne zastosowanie izolatora       

Ułożenie gniazda przed zimą    

Terminy izolacji matek  

Wiosenne prace w pasiece       

Układanie gniazda       

Moja praktyka z lat poprzednich przeciwdziałania rójce przy pomocy

izolatora          

Tworzenie pakietów we własnej pasiece przed pierwszym pożytkiem     

Jak teraz można rozwiązać problem. Izolator Chmary przeciwko rojeniu

Główny pożytek           

Znaczenie ciała białkowo-tłuszczowego w życiu pszczoły          

Jesienne pokolenie balastem dla rodziny         

Zwalczanie chorób       

Warroza           

Praktyczny schemat walki z warrozą     

Zgnilec amerykański    

Praktyczne działania i osobiste przemyślenia    

Paraliż ostry i chroniczny         

Podstawy wielomatecznej zimowli        

Technika przekładania matek z innych rodzin lub odkładów       

Zabezpieczenie matek z nukleusów      

Wykorzystanie przezimowanych matek w sezonie         

Kilka szczegółów z długoletniej praktyki autora. Kłoda, wykonanie

i przeznaczenie

Ul dwudziestego pierwszego wieku      

Rozkładanie i pewny sposób magazynowania suszu     

Kilka ekstremalnych zdarzeń z praktyki autora  

Moje artykuły   

Spis literatury

Od tłumacza