Atlas patologii jamy ustnej u psów

Atlas zawiera ponad 400 zdjęć i rysunków przedstawiających patologie jamy ustnej psów, uzupełnionych informacjami o badaniach diagnostycznych pozwalających wykryć lub potwierdzić dane schorzenie. Taki układ książki ułatwia ustalenie właściwego rozpoznania oraz wprowadzenie odpowiedniego leczenia.

Publikacja może służyć jako źródło do identyfikacji i lepszego zrozumienia patologii jamy ustnej u psów w codziennej pracy lekarza weterynarii.

Gdy tylko zaczęło we mnie narastać zainteresowanie tematyką stomatologii weterynaryjnej oraz chirurgii jamy ustnej, zauważyłem, że brakuje mi pojedynczego opracowania, w którym najczęściej występujące patologie jamy ustnej byłyby przedstawione w formie zilustrowanej, co zmuszało mnie do głębokiego zatopienia się w różnych książkach i czasopismach. Naprawdę bardzo mi zależało, żeby „zobaczyć” wszystko, co tak dobrze było w tych publikacjach opisane. Zawsze pragnąłem mieć za punkt odniesienia jakieś zilustrowane opracowanie, które wsparłoby dostępną już, szeroką i świetną literaturę z tego zakresu. Mimo to nigdy w owym czasie nie przyszło mi do głowy, że po dekadzie od rozpoczęcia mojej podróży po meandrach tej specjalizacji, właśnie mnie zostanie powierzona realizacja tego gruntownego i wymagającego zadania. Zawsze uważałem, że określenie „obraz wart jest tysiąca słów” jest kluczowe w praktycznym szkoleniu studentów weterynarii i chirurgów weterynaryjnych, którzy muszą stawić czoła różnym przypadkom klinicznym w dziedzinie, z którą nie są całkiem oswojeni. Kiedy wykładałem stomatologię weterynaryjną studentom wyższych roczników weterynarii albo gdy prowadziłem kursy szkoleniowe, zawsze starałem się pokazać swoje doświadczenie kliniczne za pomocą zdjęć, które pozostaną obrazami na siatkówce oka moich odbiorców, wykorzystując wysokiej jakości zdjęcia do prostej i przejrzystej identyfikacji choroby jamy ustnej. Byłoby warte wysiłku, gdyby udało mi się to osiągnąć choćby u jednego z moich kolegów. I właśnie to jest celem tej książki. W niniejszym Atlasie starałem się umieścić zdjęcia, które w najlepszy sposób przedstawiają patologie z zakresu mojej specjalizacji. Zdecydowałem się na układ, w którym przejrzyste ilustracje i zdjęcia tych patologii uzupełnione są informacjami o badaniach diagnostycznych pozwalających je wykryć lub potwierdzić, dzięki czemu mam nadzieję przekazać kluczowe elementy umożliwiające ich identyfikację wizualną oraz pokierować czytelnika w stronę dokładnego rozpoznania oraz leczenia. Mam także nadzieję, że narzędzie to zostanie wykorzystane ogólnie jako szybkie źródło do identyfikacji i lepszego zrozumienia patologii jamy ustnej u psów w codziennej pracy praktykujących już lekarzy weterynarii oraz przez studentów ostatnich lat weterynarii.

Zawsze myśląc o zasadzie, że „choć nie wszystko, co wymienione tu się znajduje, ale wszystko, co tu się znajduje jest wymienione” stworzyłem ten Atlas dzięki setkom moich kolegów, którzy powierzyli swoich pacjentów mojej opiece, ale przede wszystkim dla nich. Jest on oczywiście skierowany także do tych kolegów, którzy wykazując niezwykły i wrodzony profesjonalizm przeznaczają swój cenny prywatny czas na powiększenie swojej wiedzy w tej dziedzinie w celu poprawy zdrowia jamy ustnej każdego ze swoich pacjentów. Nigdy nie zamierzałem stworzyć podręcznika. Dostępna literatura z zakresu stomatologii ludzkiej i weterynaryjnej jest wspaniała, szeroka i dobra jakościowo, ta druga wspierana dodatkowo przez europejskich i amerykańskich ambasadorów stomatologii weterynaryjnej, a jej zawartość – prawdziwie fascynująca i kompletna od strony naukowej. Moim celem cały czas było zebranie zdjęć pozwalających na lepsze zrozumienie tych tekstów. Jeśli udało mi się ten cel osiągnąć, będę dumny i dozgonnie wdzięczny wszystkim, którzy bezpośrednio lub pośrednio przyczynili się do powstania tego dzieła. Jeśli zaś ktokolwiek poczuje się rozczarowany, będzie to płynącym z pokory docenienia konstruktywnej krytyki doskonałym bodźcem do dalszego rozwoju oraz poprawienia tej pracy w kolejnych wydaniach. Jeżeli chociaż jeden z ponad 400 zamieszczonych tu obrazów na zawsze pozostanie na siatkówce czyjegoś oka, będzie to oznaczać, że osiągnąłem i przekroczyłem swój cel oraz że mój wysiłek był tego wart. Mam nadzieję, że niniejsza praca zachęci do poszerzenia swojej biblioteki z zakresu tej specjalności, a także pobudzi zainteresowanie do dalszego szkolenia się w dziedzinie stomatologii weterynaryjnej i chirurgii jamy ustnej. Javier Collados

Spis treści

Wprowadzenie

Stomatologiczna terminologia przestrzenna 2

Histologiczna budowa zęba u psów i kotów  3

Schemat uzębienia u psa i kota 4

Przykład sondowania periodontologicznego 6

Klasyfikacja chorób przyzębia 7

Klasyfikacja i indeks płytki nazębnej oraz kamienia nazębnego (Logan i Boyce, 1994) 7

Indeks dziąsłowy (Wolf i wsp., 2005)  8

Stopnie ruchomości zębów (American Veterinary Dental College, 2007) 8

Stopień uszkodzenia w obrębie rozwidlenia korzeni (furkacji) (AVDC, 2007) 9

Klasyfikacja złamań zębów (AVDC, 2007)10

Patologiczne zmiany endodontyczno--periodontyczne 12

Klasyfikacja resorpcji zębów według kryterium jej zaawansowania (AVDC, 2007)13

Patologie jamy ustnej u psów

Prawidłowy obraz anatomiczny i radiologiczny jamy ustnej u psów. 16

Zęby stałe 16

Zęby mleczne 19

Prawidłowe wyrzynanie zębów stałych20

Stomatologiczne zdjęcia radiologiczne modeli uzębienia psów .21

Zgryz i jego wady 25

Zgryz prawidłowy 25

Obszar siekaczy 25

Obszar kłów 25

Obszar pierwszych zębów przedtrzonowych  25

Obszar ostatnich zębów przedtrzonowych i zębów trzonowych 26

Wady zgryzu 27

Stłoczenie zębów 27

Brak zębów28

Dystokluzja żuchwy (tyłozgryz, tyłożuchwie) – klasa 2 wad zgryzu 30

Mezjokluzja (przodozgryz żuchwy, przodożuchwie) – klasa 3 wad zgryzu 35

Przemieszczenie zęba 39

Przesunięcie językowe (lingwalne) kłów żuchwy 40

Przesunięcie donosowe (mezjalne) kłów żuchwy  43

Zęby nadliczbowe 44

Asymetria szczękowo-żuchwowa w kierunku grzbietowo-brzusznym („zgryz otwarty”) 47

Zgryz krzyżowy przedni 48

Zgryz krzyżowy tylny 49

Zęby przetrwałe50

Rotacja zębów57

Asymetria szczękowo-żuchwowa w kierunku przednio-tylnym (rostrokaudalnym)59

Choroby układowe oraz ich wpływ na jamę ustną  60

Wtórna nadczynność przytarczyc 60

Kontaktowe zapalenie skóry  61

Leiszmanioza  61

Chłoniak  63

Toczeń rumieniowaty układowy 67