Koty. Weterynaryjna praktyka kliniczna

Konieczność stworzenia tego rodzaju podręcznika była w pełni oczywista, ponieważ już wiele lat temu koty wyparły psy w roli najczęściej utrzymywanych w domach zwierząt towarzyszących. Nigdy zatem wcześniej wiedza dotycząca kotów, ich chorób i ich leczenia nie była tak istotna.

W podręczniku omówiono najważniejsze zasady efektywnej praktyki klinicznej kotów, w tym technikę obchodzenia się z pacjentami, podstawy badania fizykalnego oraz zadbanie o to, by lecznica weterynaryjna stała się dla kocich pacjentów miejscem przyjaznym. Przedstawiono złote standardy profilaktyki zdrowotnej na różnych etapach życia kotów oraz podstawy terapii u tego gatunku. Rozdziały dotyczące określonych zaburzeń zdrowotnych obejmują diagnostykę i wstępne postępowanie w stanach nagłych oraz analizę częstych objawów, takich jak wyłysienia, nadmierne pragnienie i napady padaczkowe.

W ostatniej części książki skoncentrowano się na poszczególnych układach i szczegółowo przedstawiono postępowanie w przebiegu powszechnie spotykanych u kotów chorób. Wiedza zawarta w podręczniku jest wystarczająca, aby każdy lekarz mógł poradzić sobie z często występującymi u kotów problemami zdrowotnymi i by w razie potrzeby wiedział, kiedy rozważyć skierowanie pacjenta do ośrodka specjalistycznego, a także jak postępować w obliczu ograniczeń finansowych ze strony klienta.

Unikalną cechą podręcznika jest obecność skrótowych przewodników tematycznych, w których można znaleźć praktyczne informacje, dotyczące procedur medycznych i sposobów leczenia, przedstawione w formie prostych instrukcji objaśniających krok po kroku, co należy robić w danej sytuacji.

Publikacja ta ma ogromną wartość praktyczną. Dzięki wspaniałym ilustracjom i wielu pomocnym wskazówkom i odnośnikom książka ta jest wprost stworzona do roli najbardziej poczytnej pozycji, która powinna się znaleźć w podręcznej bibliotece każdej lecznicy weterynaryjnej.

Dobry lekarz zajmujący się praktyką kliniczną kotów to nie tylko ktoś dysponujący dogłębną wiedzą z zakresu chorób wewnętrznych i chirurgii tego gatunku, lecz osoba odznacza­jąca się całościowym i empatycznym podejściem do kotów, uwzględniająca na każdym etapie swojego postępowania specyficzne wymagania tych zwierząt.

Niniejszy podręcznik Koty. Weterynaryjna praktyka kliniczna stowarzyszenia BSAVA ma stanowić łatwo dostępne źródło praktycznych i jasno sformułowanych porad dotyczących spo­sobów postępowania w przypadku wielu różnych, powszech­nie występujących u kotów problemów, z którymi spotyka się lekarz weterynarii w codziennej praktyce klinicznej. Celem Au­torów jest, aby lekarze posługiwali się podręcznikiem w gabi­necie, szpitalu czy na sali operacyjnej jako przewodnikiem ob­jaśniającym krok po kroku, co należy robić, a nie traktowali go jako wyczerpujące źródło specjalistycznych informacji. Książ­ka została stworzona jako niezbędnik każdego lekarza wetery­narii zajmującego się w swej pracy kotami, niezależnie czy jest to młody adept sztuki weterynaryjnej, klinicysta specjalizujący się w chorobach kotów czy praktyk mający do czynienia z ko­cimi pacjentami jedynie od czasu do czasu. Niniejsza pozycja będzie także cenna dla studentów medycyny weterynaryjnej odbywających praktyki kliniczne.

Informacje zawarte w podręczniku są na tyle obszerne, aby każdy lekarz w sposób kompetentny mógł poradzić sobie z po­wszechnie występującymi u kotów problemami i by w razie potrzeby wiedział, gdzie szukać bardziej szczegółowych wia­domości. W przypadkach, w których jest to konieczne, w pod­ręczniku można znaleźć wytyczne, jak postępować w obliczu ograniczeń finansowych klienta oraz kiedy należy rozważyć skierowanie pacjenta do ośrodka specjalistycznego. W prakty­ce weterynaryjnej daną czynność medyczną czy też leczenie określonej jednostki chorobowej na ogół można przeprowadzić na kilka różnych sposobów, jednak istnienie zbyt wielu możli­wych rozwiązań może być dla lekarza klinicysty przyjmujące­go dziennie wielu pacjentów mylące. Dlatego też w naszym podręczniku dążyliśmy do stworzenia jednego, wytypowanego przez autora, czytelnego zbioru instrukcji dla poszczególnych procedur medycznych i leczenia konkretnych chorób, w celu maksymalnego ułatwienia lekarzowi korzystania z książki.

Podręcznik rozpoczyna część dotycząca prowadzenia dobrej praktyki klinicznej kotów, zawierająca przegląd zagadnień, które umożliwiają skuteczne poradzenie sobie z każdym „ko­cim problemem" w sposób jak najmniej stresujący kota i jego właściciela. W części tej przestawiono również złote standar­dy profilaktyki zdrowotnej na różnych etapach życia kota wraz z opisanym w przystępny dla czytelnika sposób stosowaniem antybiotyków, leków przeciwbólowych i środków anestetycznych. W kolejnej części książki przedstawiono najczęściej występujące problemy medyczne dotyczące kocich pacjen­tów i zawarto jasne instrukcje, jak postępować krok po kro­ku w procesie ich diagnozowania i leczenia. Nagłe przypadki opisano oddzielnie, aby lekarz szybko i w prosty sposób mógł znaleźć potrzebne mu informacje. Ostatnia część książki kon­centruje się na poszczególnych układach narządów, przedstawiając w bardziej szczegółowy sposób opis postępowania w przypadku powszechnie spotykanych chorób kotów. Unikalną cechą niniejszego podręcznika jest obecność skrótowych przewodników tematycznych po poszczególnych procedurach klinicznych, w których można znaleźć praktycz­ne informacje dotyczące procedur medycznych i sposobów leczenia przedstawione w formie prostych instrukcji objaśnia­jących krok po kroku i tam, gdzie to możliwe w formie koloro­wych ilustracji, co należy robić w danej sytuacji. Wiadomości zawarte na stronach oznaczonych tytułem Procedury kliniczne są na tyle szczegółowe, że umożliwiają skuteczne i komforto­we przeprowadzenie określonej procedury lub terapii, nawet jeśli lekarz wykonuje ją po raz pierwszy w życiu. Skrótowe przewodniki tematyczne po procedurach klinicznych obejmują wiele różnych zagadnień, włącznie z badaniem radiologicznym klatki piersiowej w nagłych wypadkach, badaniem neurolo­gicznym, wyrywaniem zębów, usuwaniem gałki ocznej, ka­stracją kociąt, amputacją małżowiny usznej, cytologią skóry, nakłuciem jamy opłucnej, biopsją wątroby, leczeniem hipokalcemii oraz zakładaniem drenu opłucnowego.

Wielkim zaszczytem jest dla mnie możliwość przedstawienia Czytelnikowi pierwszego podręcznika stowarzyszenia BSAVA, dotyczącego praktyki klinicznej kotów. Konieczność stworzenia tego rodzaju podręcznika jest w pełni oczywista, ponieważ już wiele lat temu koty wyparły psy w roli najczęściej utrzymywanych w domach zwierząt towarzyszących, a tendencja ta utrzymuje się nadal. Nigdy zatem wcześniej wiedza dotycząca kotów, ich chorób i ich leczenia w codziennej praktyce klinicznej nie była tak istotna.

Tworząc ten Podręcznik zarówno autorzy, jak i wydawcy wykonali wspaniałą pracę. Ist­nieje powiedzenie, że jeśli chcemy, żeby zadanie zostało wykonane naprawdę profesjo­nalnie, powinniśmy zlecić je osobie mającej ogrom pracy. Powiedzenie to rzeczywiście okazało się bardzo trafne w przypadku niniejszej książki. Severine Tasker i Andrea Harvey są wiodącymi w dziedzinie leczenia kotów praktykami i badaczkami klinicznymi. Mimo tak wielu obowiązków zdołały zebrać zespół znakomitych autorów z całego świata i stworzyć prawdziwie wyróżniającą się pozycję literaturową. Osoby, które kiedykolwiek pisały lub wydawały książkę lub też przyczyniały się do jej powstania jako współautorzy, wiedzą aż nazbyt dobrze, jak wielkiej pracy to wymaga. Trudno sobie wprost wyobrazić ogrom czasu, który pochłonęło tworzenie tego Podręcznika. Ponieważ zarówno wydawcy, jak i zespół autorów mają bezpośredni kontakt z pracą kliniczną, Podręcznik przedstawia ogromną wartość praktyczną. Dzięki wspaniałym ilustracjom i wielu pomocnym wska­zówkom i odnośnikom książka ta jest wprost stworzona do roli najbardziej poczytnej po­zycji, która powinna się znaleźć w podręcznej bibliotece każdej lecznicy weterynaryjnej.

Jestem zachwycony i zaszczycony, mogąc polecić Czytelnikowi niniejszy Podręcznik. Wyrażam jednocześnie swój osobisty i zawodowy najwyższy podziw dla Wydawców, którzy wraz z autorami stworzyli książkę, będącą nieocenioną pomocą kliniczną dla tych, którzy zdecydują się na jej posiadanie. Mając książkę pod ręką i posługując się nią na co dzień, każdy lekarz bez wątpienia odniesie wiele korzyści z informacji i praktycznych po­rad w niej zawartych, a być może, co jeszcze ważniejsze, wiedza ta przyczyni się do po­prawy zdrowia i jakości życia wielu naszych kocich ulubieńców.

Koty stanowią coraz większy odsetek pacjentów. W niektó­rych lecznicach/klinikach jest ich więcej niż 50%. Znam przy­chodnie i kliniki, które zajmują się praktycznie przede wszyst­kim kotami.

Jak napisali w Przedmowie redaktorzy angielskiego wydania książki - Andrea Harvey i Severine Tasker - dobrym „kocim" lekarzem nie jest ten, kto dobrze zna choroby kotów i potrafi dobrze wykonać niezbędne zabiegi u kota, ale ten kogo po­dejście do kota i właściciela jest całościowe (holistyczne), kto ma na tyle dużo w sobie empatii, aby zrozumieć i zaakcep­tować absolutnie odmienne, można powiedzieć unikatowe, potrzeby naszych kocich pacjentów.

Dzisiaj już chyba wszyscy wiedzą, że kot to nie jest mały pies, a jego potrzeby zarówno w sferze fizycznej, jak i, co jest bardzo istotne dla lekarza, w sferze psychicznej są zupełnie unikatowe, szczególne, często niezrozumiałe dla właściciela, a co najgorsze niedostrzegane przez niego.

Jednocześnie każdy lekarz na różnych etapach swojego do­świadczenia zawodowego doświadcza przemożnego prze­konania o swojej wiedzy i kwalifikacjach. Żeby nie być go­łosłownym - młodego, często niedoświadczonego lekarza niejednokrotnie dopada „nieuzasadniona pewność", starsze­go „uzasadniona niepewność", a starego doświadczonego już „nieuzasadniona niepewność".

Książka Koty. Weterynaryjna praktyka kliniczna, obszer­na pozycja w fachowej literaturze weterynaryjnej, wypełnia i wyjaśnia w zasadzie w całości wątpliwości pojawiające się w codziennej, podstawowej praktyce zajmującej się kotami. Bardzo istotny aspekt psychologiczny szeroko opisany i sta­nowiący istotny element naszej codziennej pracy z kotami, wzbogacony jest szeroką wiedzą medyczną.

Dla początkujących lekarzy weterynarii książka stanowi bez­cenne źródło wielu informacji, o których nikt w czasie studiów nie mówił lub które gdzieś umknęły. Dla bardziej doświad­czonych lekarzy podręcznik stanowi bezcenne źródło wielu przypominanych informacji, ale wzbogaconych o najnowszą wiedzę. Książka jest również napisana tak, że może służyć studentom, zwłaszcza ostatnich lat, bowiem wypełnia lukę w przekazywanej im wiedzy dotyczącej medycyny kotów.

Podręcznik przeznaczony jest dla tzw. lekarzy podstawowej opieki/pierwszego kontaktu. Ale zdziwi się ten, kto czytając tę książkę zobaczy, jak rozległy jest ten „pierwszy kontakt" we wszystkich aspektach praktyki klinicznej kotów. Pozycja ta jest bardzo dobrze skonstruowana również dla tych wszystkich, którzy nie do końca wiedzą, w którym momencie zasięgnąć pomocy u specjalisty. Zwrócenie uwagi na ten aspekt naszej praktyki jest bardzo cenną jej wartością.

Uważam, że podręcznik Koty. Weterynaryjna praktyka klinicz­na powinien znaleźć się w specjalistycznej bibliotece nie tylko studentów, młodych lekarzy weterynarii, ale także lekarzy już doświadczonych. Wyrobienie dobrych nawyków oraz „zabez­pieczenie" przed popadaniem w rutynę, to poza merytoryczną wartością książki jej bardzo duża wartość.

prof. dr hab. n. wet. Roman Lechowski

Spis treści

CZĘŚĆ 1: Praktyka kliniczna kotów

Lecznica weterynaryjna miejscem przyjaznym dla kotów

Profilaktyka zdrowotna na różnych etapach życia

Praktyczne aspekty leczenia kotów

CZĘŚĆ 2: Często spotykane dolegliwości

Stany zagrożenia życia

Omdlenie; Duszność, przyspieszenie oddechów i hiperwentylacja; Hiperkalcemia; Hipokalcemia; Hipoglikemia; Hipokaliemia; Drgawki; Nagła utrata wzroku; Substancje trujące – częste zatrucia u kotów; Urazy i leczenie ran; Niedrożność cewki moczowej;

Inne często spotykane dolegliwości u kotów

Płyn w jamie brzusznej; Guzy w jamie brzusznej; Wyłysienia; Niedokrwistość; Jadłowstręt; Niezborność; Azotemia; Ropnie po ugryzieniach kotów; Zaparcia; Kaszel; Odwodnienie; Biegunka; Krwiomocz; Kule włosowe (pilobezoary, trichobezoary); Potrząsanie głową i/lub drapanie uszu; Przechylenie głowy; Szmery sercowe; Nadciśnienie; Krwistek; Nieprawidłowe oddawanie kału; Nieprawidłowe oddawanie moczu, utrudnione oddawanie

moczu oraz częstomocz; Żółtaczka; Kulawizna; Świadomość i zaburzenia zachowania; Wypływ z oczu; Nadmierna aktywność pielęgnacyjna i świąd; Łaknienie spaczone; Nadmierne łaknienie (polifagia); Wielomocz i wzmożone pragnienie; Gorączka i hipertermia; Wzrost wskaźników stanu wątroby; Ulewanie; Guzy, guzki i obrzmienia skóry; Kichanie i wypływ z nosa; Wymioty; Utrata masy ciała

CZĘŚĆ 3 Leczenie częstych chorób

Leczenie chorób skóry

Choroby zębów i ich leczenie

Leczenie chorób narządu wzroku

Leczenie chorób układu sercowo-naczyniowego

Leczenie chorób układu oddechowego

Leczenie chorób żołądka i jelit

Leczenie chorób wątroby i trzustki

Leczenie chorób dróg moczowych

Leczenie chorób endokrynologicznych

Rozród i leczenie chorób układu rozrodczego

Leczenie złamań i chorób ortopedycznych

Leczenie chorób neurologicznych i chorób układu nerwowo-mięśniowego

Leczenie zaburzeń zachowania

Choroby zakaźne

Leczenie zaburzeń hematologicznych

Leczenie często występujących nowotworów u kotów

Dodatek: Rodzaje szwów