Integrowana produkcja facelii błekitnej

Zainteresowanie uprawą facelii błękitnej związane jest z jej małymi wymagania­mi glebowymi, klimatycznymi i nawozowymi, a także z krótkim okresem wegetacji wynoszącym 90-110 dni oraz szybkim tempem wzrostu (zadowalające plony masy zielonej są już po 50-60 dniach wegetacji). Korzystną cechą tego gatunku jest także fitosanitarne oddziaływanie na glebę, związane z ograniczaniem liczebności mątwi­ka, poprzez uniemożliwienie intensywnego namnażania się tego szkodnika. Pomię­dzy facelią a pozostałymi roślinami uprawnymi nie ma pokrewieństwa gatunkowego i dlatego nie jest atakowana przez choroby i szkodniki. Szczególnie przydatna jest uprawa facelii na polach o częstym występowaniu w płodozmianie rzepaku ozime­go. W mieszankach, a także w siewie czystym może być wysiewana w tak zwanych pasach brzeżnych w integrowanych technologiach ochrony buraków, stanowiąc miej­sca do bytowania i namnażania się drapieżników, zmniejszających populację szkod­ników roślin. Dobrze ogranicza wzrost chwastów. Wykorzystywana jest przy rekul­tywacji gruntów zdegradowanych rolniczo, gdyż może być uprawiana jako roślina pionierska.

Uważana jest za wartościową roślinę miododajną, a jej wydajność w czystym sie­wie waha się od 180 kg/ha na glebach słabszych do 1100 kg/ha na bardzo urodzaj­nych glebach lessowych. Zależy ona nie tylko od typu gleby, lecz także od nawoże­nia i warunków atmosferycznych. Miód faceliowy jest bardzo przyjemny w smaku, delikatny i aromatyczny, stanowi jednak rzadkość, bowiem ta cenna roślina nadal zajmuje miejsce marginalne w strukturze zasiewów.

Pomimo, że produkcja nasienna facelii jest nieco kłopotliwa i ryzykowna, rekom­pensowane jest to niskim kosztem uprawy oraz licznymi korzyściami wynikającymi z jej wprowadzenia do płodozmianu. Uzyskanie wysokiego plonu o dobrej jakości nasion w największym stopniu zależne jest od przebiegu pogody podczas wegetacji. Duża ilość opadów znacznie przedłuża fazę kwitnienia i dojrzewania, obniża plon nasion oraz utrudnia zbiór. Na wysokość plonów nasion facelii niekorzystnie wpływa nieodpowiednie zagęszczenie łanu. W zasiewach rzadkich rośliny silnie się rozgałę­ziają i następuje wydłużenie kwitnienia oraz dojrzewania. W wyniku przedłużające­go się okresu wegetacji owoce (torebki) pękają i następują straty nasion.

W niniejszym opracowaniu polecamy uprawę facelii błękitnej w systemie inte­growanym. Obowiązek uprawy roślin zgodnie z zasadami integrowanej ochrony jest wymogiem w Unii Europejskiej od stycznia 2014 r.

Spis treści

Biologia

Wymagania facelii błękitnej

Klimatyczno-glebowe wymagania przedplonowe

Uprawa roli

Nawożenie

Nawożenie facelii na nasiona nawożenie facelii na zieloną masę

Siew

Dobór odmian termin siewu ilość wysiewu

Ochrona roślin

Regulacja zachwaszczenia

Niechemiczne metody ochrony

Chemiczne metody ochrony

Ograniczanie sprawców chorób

Niechemiczne metody ochrony

Chemiczne metody ochrony

Ograniczanie strat powodowanych przez szkodniki

Niechemiczne metody ochrony

Chemiczne metody ochrony

Ochrona organizmów pożytecznych

Dostępność preparatów do ochrony facelii błękitnej

Zbiór

Użytkowanie

Zielonka z facelii

Zielony nawóz

Pożytek dla pszczół