Podstawy integrowanej produkcji rzepaku

Intensyfikacja produkcji rolnej i dotowanie jej, głównie w krajach Europy Za­chodniej, doprowadziły w połowie lat 80. XX w. nie tylko do nadprodukcji żywności w tych krajach, ale także do degradacji środowiska rolniczego.

Zwiększenie dostępności i ilości żywności zrodziły pomysł zwiększenia bezpie­czeństwa żywności i kontroli procesów produkcji. Rozpoczęto intensywnie poszu­kiwać alternatywnych technologii produkcji rolniczych dla już istniejących. Duże znaczenie w tym zakresie miały postanowienia ONZ określające prawa i obowiązki państw w procesie realizacji podstawowych zasad ekorozwoju, a także Konwencja Narodów Zjednoczonych o ochronie różnorodności biologicznej.

Na XI Międzynarodowym Kongresie Ochrony Roślin użyto sformułowania „in­tegrowana produkcja".

Integrowana produkcja jest systemem prowadzenia gospodarstw zabezpiecza­jącym produkcję wysokiej jakości środków żywności i innych produktów, z wyko­rzystaniem zasobów naturalnych i mechanizmów regulujących, w miejsce środków stanowiących zagrożenie w celu zabezpieczenia zrównoważonego rozwoju.

W integrowanej produkcji nacisk położony jest na:

- holistyczne podejście do systemu, które traktuje całe gospodarstwo jako podsta­wową jednostkę;

- centralną rolę agroekosystemu;

- zbilansowanie cyklu nawożenia;

- zabezpieczenie dobrostanu wszystkich zwierząt gospodarskich.

Najważniejszymi elementami w integrowanej produkcji jest ochrona i polepsze­nie żyzności gleby, różnorodność środowiska oraz kryteria etyczne i socjalne. Biolo­giczne, techniczne i chemiczne metody są wykorzystywane w sposób zrównoważony, w kontekście ochrony środowiska, dochodowości i wymagań socjalnych.

W wielu krajach integrowane technologie produkcji są objęte systemami certyfi­kacji i kontroli, i stanowią gwarancję produkcji żywności o wysokiej jakości. Wpro­wadzenie certyfikacji stało się też bardzo ważnym elementem w walce o rynki rolno-spożywcze.

Dla rozwoju integrowanych technologii produkcji w Polsce bardzo ważne stało się uchwalenie przez Sejm RP - Ustawy o ochronie roślin z 18 grudnia 2003 r., w której określono zasady uzyskiwania certyfikatów potwierdzających spełnienie warunków integrowanej produkcji, a pełen nadzór nad przebiegiem tego procesu powierzono Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.

Wdrażanie i upowszechnianie integrowanych produkcji odbywa się na podstawie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 lipca 2004 r. i obejmuje między innymi opracowywanie dla poszczególnych upraw szczegółowych metodyk obejmujących omówienie zaleceń i zasad prowadzenia integrowanej produkcji.

Takie zasady produkcji rzepaku ozimego i jarego zostały przedstawione w niniej­szym opracowaniu.

Spis treści

Biologia i rozwój

Wymagania

Wymagania klimatyczne wymagania glebowe wymagania przedplonowe

Uprawa roli

Uprawa roli pod rzepak ozimy uprawa roli pod rzepak jary

Nawożenie

Potrzeby pokarmowe potrzeby nawozowe nawożenie makroskładnikami

Wapnowanie

Nawożenie fosforem i potasem

Nawożenie azotem

Nawożenie siarką

Nawożenie magnezem nawożenie mikroelementami

Nawożenie borem

Nawożenie manganem

Nawożenie molibdenem

Nawożenie cynkiem

Nawożenie miedzią nawożenie nawozami naturalnymi i organicznymi

Obornik

Gnojowica

Słoma

Siew

Dobór odmian

Odmiany rzepaku ozimego odmiany rzepaku jarego

Przygotowanie i parametry siewu rzepaku ozimego

Materiał siewny termin siewu ilość wysiewu technika siewu

Przygotowanie i parametry siewu rzepaku jarego materiał siewny termin siewu ilość wysiewu technika siewu

Pielęgnacja i ochrona plantacji

Ocena stanu przezimowania

Wiosenne zabiegi agrotechniczne

Nieinfekcyjne czynniki chorobotwórcze

Zwalczanie chwastów

Niechemiczne metody regulacji zachwaszczenia chemiczne metody regulacji zachwaszczenia

Zwalczanie chorób lustracja plantacji

Niechemiczne metody ochrony przed chorobami chemiczne metody ochrony przed chorobami

Ochrona przed szkodnikami

Niechemiczne metody ochrony przed szkodnikami chemiczne metody ochrony przed szkodnikami

Ograniczanie strat wyrządzanych

Przez zwierzynę łowna

Niechemiczne metody ochrony przed zwierzyna chemiczne metody ochrony przed zwierzyną

Ochrona biologiczna plantacji rzepaku ochrona organizmów pożytecznych

Zbiór

Dojrzewanie nasion rzepaku termin zbioru rzepaku przygotowanie plantacji do zbioru metody zbioru

Organizacja i planowanie zbioru przechowywanie nasion rzepaku

Prowadzenie dokumentacji w integrowanej produkcji