Ochrona środowiska glebowego

Jest to podręcznik przedstawiający glebę jako bombę chemiczną z opóźnionym zapłonem. Omówiono w nim zanieczyszczenia chemiczne i przemysłowe wód podziemnych, roślinności i żywności. Opisano procesy samooczyszczania gleb oraz zasady funkcjonowania oczyszczalni glebowo - roślinnych. Podano również aktualny stan prawny dotyczący ochrony gleb.

Spis treści

1.Wprowadzenie do zagadnień ochrony środowiska glebowego

2.Zarys wiedzy gleboznawczej

2.1.Określenie gleby i środowiska glebowego

2.2.Problematyka gleboznawcza

2.3.Międzynarodowe priorytety w ochronie gleb

3.Klasyfikacja morfologiczna oraz kategorie bioekologiczne gleb

3.1.Autotrofy i heterotrofy w glebie

3.2.Klasyfikacja morfologiczna poziomów diagnostycznych

3.2.1.Wprowadzenie

3.2.2.Poziom akumulacji próchniczej (biologicznej)

3.2.3.Poziom bielicowy

3.2.4.Poziom iluwialny albo wmywów

3.2.5.Poziom brunatnienia

3.2.6.Poziom glejowy

3.2.7.Poziom skały macierzystej

3.2.8.Poziom murszowy

3.3.Budowa i klasyfikacja profilów glebowych

3.3.1.Budowa profilów glebowych

3.3.2.Charakterystyka i nazewnictwo typów glebowych

3.3.3.Gleby o niewykształconym profilu

3.3.4.Rędziny

3.3.5.Czarnoziemy

3.3.6.Gleby brunatne

3.3.7.Gleby bielicowe

3.3.8.Mady

3.3.9.Czarne ziemie

3.3.10.Gleby bagienne

3.4.Kategorie bioekologiczne

3.5.Samoregulacja w glebie

4.Faza stała gleby

5.Powierzchnia fazy stałej i sorpcja glebowa

6.Faza ciekła gleby

7.Faza gazowa gleby

8.Substancja organiczna i organizmy glebowe

9.Termika gleb

9.1.Założenie fenomenologiczne

9.2.Pojemność cieplna

9.3.Przewodność cieplna

9.4.Równanie przewodnictwa cieplnego

9.5.Rozwiązania równania przewodnictwa cieplnego w glebie

9.5.1.Skokowa zmiana temperatury na powierzchni gleby

9.5.2.Sinusoidalna zmiana temperatury na powierzchni gleby

10.Wymiana gazowa w glebie

10.1.Pojemność powietrzna gleby

10.2.Przewodność gleby względem dyfundującego tlenu

10.3.Respiracja tlenu przez glebę

10.4.Równanie dyfuzji tlenu w glebie

10.5.Rozwiązania równania dyfuzji tlenu

10.5.1.Natlenienie gleby nawadnianej gnojowicą

10.5.2.Głębokość oglejenia w profilu glebowym

10.5.3.Formowanie się mikrostref anaerobowych w dobrze natlenionej glebie

11.Dynamika uwilgotnienia gleb

11.1.Pojemność wodna gleb

11.2.Przewodność gleby względem wody

11.3.Pobieranie wody przez korzenie

11.4.Równanie przepływu wody w strefie aeracji

11.5.Zagadnienie początkowo-brzegowe dla uogólnionego równania Richardsa

11.6.Podsiąk kapilarny

12.Migracja zanieczyszczeń w glebach

12.1.Pojemność ośrodka glebowego względem zanieczyszczeń

12.2.Przewodność gleby względem zanieczyszczeń przy przepływach konwekcyjnych i dyfuzyjnych

12.3.Adsorpcja zanieczyszczeń w glebie

12.4.Rozwiązania równań migracji zanieczyszczeń

12.4.1.Migracja nawozów mineralnych w glebie

12.4.2.Rozwiązania ze stałym dopływem zanieczyszczeń z powierzchni gleby

12.4.3.Rozwiązania z jednorazową iniekcją zanieczyszczeń z powierzchni gleby

13.Nawozy azotowe i fosforowe jako źródło zanieczyszczeń

13.1.Gleba jako środowisko odżywiania roślin

13.2.Związki azotowe jako źródło zanieczyszczeń

13.2.1.Nawozy azotowe w produkcji roślinnej

13.2.2.Obieg azotu w glebie

13.2.3.Zanieczyszczenie wód gruntowych azotanami

13.2.4.Czynniki wpływające na zanieczyszczenie azotanami

13.2.5.Koncepcja najlepszej praktyki rolniczej

13.3.Fosfor jako źródło zanieczyszczeń

13.3.1.Nawozy fosforowe w produkcji roślinnej

13.3.2.Zanieczyszczenie wód fosforem

14.Nawozy organiczne jako źródło zanieczyszczeń

14.1.Perspektywa historyczna

14.2.Zanieczyszczenie ze ścieków zwierzęcych

14.3.Obornik

14.4.Gnojowica

14.5.Osady ściekowe

14.6.Komposty

15.Pestycydy jako źródło zanieczyszczeń

15.1.Rodzaje pestycydów

15.2.Insektycydy

15.3.Herbicydy

15.4.Regulatory wzrostu roślin, fungicydy i dezynfektanty

15.5.Szkodliwe działanie pestycydów

15.6.Oddziaływanie pestycydów na środowisko glebowe

16.Zanieczyszczenia roślinności i żywności

16.1.Ogólne zagadnienia dotyczące chemicznego zanieczyszczenia gleb, roślinności i żywności

16.2.Skład chemiczny roślin

16.3.Przykłady chemicznego zanieczyszczenia gleb miejskich

17.Wpływ pokrywy glebowej w zlewni na kształtowanie się składu chemicznego wód powierzchniowych

17.1.Wprowadzenie

17.2.Materiał i metoda

17.3.Wyniki pomiarów w rozpatrywanych zlewniach

17.4.Modele symulacyjne procesów hydrologicznych

17.4.1.Ogólne zasady modelowania zlewni

17.4.2.Symulacja bilansu wodnego pól ornych i użytków zielonych

17.5.Model małej zlewni rolniczej w warunkach polskich

17.6.Symulacja odpływu azotanów i fosforanów

17.7.Dyskusja i podsumowanie wyników

18.Zanieczyszczenia wód podziemnych chemicznymi związkami organicznymi

18.1.Wprowadzenie

18.2.Zanieczyszczenia organiczne

18.3.Błona biologiczna w gruncie

18.4.Strefy oksydacyjno-redukcyjne

18.5.Przykłady zastosowań praktycznych

18.6.Podsumowanie

19.Degradacja, dewastacja i fitotoksyczność gleb wynikająca z zanieczyszczeń pochodzenia przemysłowego

19.1.Degradacja gleb w Polsce

19.2.Kryteria oceny stopnia degradacji i dewastacji gleb

19.3.Normy i klasy degradacji gleb

20.Oczyszczalnie glebowo-roślinne

20.1.Klasyfikacja rozwiązań

20.2.Zestawienie podstawowych zmiennych opisujących pracę oczyszczalni gruntowo-trzcinowych z

podpowierzchniowym przepływem poziomym

20.3.Przykłady obliczeń dotyczące skuteczności oczyszczania ścieków w zależności od wybranych

parametrów oczyszczalni

20.4.Podsumowanie procedury obliczeniowej

21.Prawna ochrona gleb

Literatura

procesy samooczyszczania gleb oraz zasady funkcjonowania oczyszczalni glebowo - roślinnych