Pszczelarstwo

Fenomen, jakim jest społeczność pszczół, od dawna fascynuje człowieka. Rój pszczeli porównuje się często do sprawnie funkcjonującego państwa czy przedsiębiorstwa, a pracowitość tych owadów i ich zorganizowanie stawia się za wzór. Jednak tym, za co najbardziej lubimy te inteligentne stworzenia, jest zdolność wytwarzania płynnego złota - miodu, który oprócz walorów smakowych jest bogatym źródłem wielu cennych składników odżywczych oraz naturalnym lekarstwem na wiele różnych dolegliwości.

Książka przybliża pasjonującą dziedzinę, jaką jest pszczelarstwo. Zawiera informacje o zachowaniach pszczół, ich sposobach komunikacji, a także charakterystykę poszczególnych ras. Przyda się również przy zakładaniu własnej pasieki, pomoże wybrać odpowiednie sprzęty i podpowie, jak chronić pszczoły przed licznymi zagrożeniami.

Na świecie żyje około 20 000 gatunków pszczół. Niewy­kluczone, że jest ich więcej, ponieważ gromada stawono­gów, jakimi są owady, niemal w każdym roku powiększa się o kolejne odkryte gatunki. To niezwykłe stworzenia. Istniały już miliony lat temu - przed dinozaurami - i od tego czasu prawie nie zmieniły swojego wyglądu. Naukow­cy twierdzą, że mają zablokowany kod genetyczny i dlate­go nie podlegają prawom ewolucji. W wielu placówkach naukowych prowadzi się badania, których celem jest usta­lenie przyczyn tej blokady. Być może w przyszłości udałoby się w ten sposób zablokować np. komórki raka.

Pszczoły posiadają naturalny system naprowadza­nia, dzięki czemu doskonale orientują się w terenie. Ich satelitą naprowadzającą jest Słońce, które widzą nawet w pochmurne dni, odbierają bowiem promieniowanie podczerwone i ultrafioletowe. Potrafią się doskonale in­formować o pożytkach i innych zdarzeniach, które są dla nich ważne, jak np. o konieczności szukania nowego lo- kum_Ło braku matki pszczelej w ulu, ataku obcych pszczół i tym podobnych.

Fascynujący świat pszczół budził od zawsze wielkie za­interesowanie człowieka. Dziś, nawet przy tak rozwiniętej technologii, twierdzi się, że zdołał poznać ich życie jedynie w 20-30%. Pszczelarstwo, a wcześniej bartnictwo, było jed­nym z pierwszych zawodów w Polsce. Wyłoniła się grupa ludzi, którzy obdarowali tego owada prawdziwą miłością. Fakt, że pszczołami w większości zajmują się ludzie w star­szym wieku, nie oznacza, że brakuje młodych fascyna- tów. Często dziadek lub tato wprowadza do pasieki dzieci, które zachwycone rodziną pszczelą, zostają pasjonatami pszczelarstwa na całe życie. Zdarza się także, że pierwszy rój pszczół przypadkowo pojawia się w naszym zasięgu. Zaintrygowani próbujemy go zagospodarować. Wymaga to jednak pewnego, choćby podstawowego, zasobu wiado­mości. Trudno od razu przyswoić sobie olbrzymią wiedzę teoretyczną i praktyczną, dobrze więc mieć pod ręką coś, co przybliży nam zagadnienia związane z podstawami pszczelarstwa i uchroni przed popełnieniem błędów.

Pszczelarstwo nie jest łatwym zawodem. Niejednokrot­nie sezony pszczelarskie ze względu na kapryśną pogodę są ubogie w zbiory, a tym samym dają słaby efekt eko­nomiczny. Prawdziwych pasjonatów to jednak nie zraża. Mimo pojawiających się porażek, prowadzą swoje pasieki z pieczołowitością i olbrzymim zaangażowaniem. Widać to po wyglądzie pasiek, które są niejednokrotnie pięknie utrzymane, ozdobione ulami figuralnymi, otoczone rośli­nami miododajnymi.

Dzisiaj pszczelarstwo częściej traktuje się jako hobby. Pszczelarze potrafią ciekawie i długo o swoich podopiecz­nych, owadach opowiadać. Ponad 80% bartników traktu­je tę dziedzinę jako dodatkowe zajęcie prowadzone dla przyjemności, a przy okazji dające cenne produkty. Kilka procent pszczelarzy prowadzi jednak gospodarstwa pa­sieczne, które są ich głównym źródłem,utrzymania. Wy­maga to jednak pełnej fachowości, jak również specjali­zacji w produkcji.

Kiedy mówimy o pszczołach, nie mamy na myśli tylko pszczoły miodnej. Do naszych ogrodów często przylatują inni przedstawiciele rodziny pszczołowatych, np. sympa­tyczne, włochate i łagodne trzmiele, czy pracowite murar­ki. Warto pamiętać o tych pożytecznych owadach i otoczyć je ochroną, tak jak pszczoły miodne.

Zgromadzone w tej książce wiadomości przybliżają pa­sjonującą dziedzinę, jaką jest pszczelarstwo. Dzięki niej można poznać fascynujące życie pożytecznych pszczół. Zawiera bowiem cenne wskazówki, które przydadzą się przy zakładaniu własnej pasieki, niezależnie od tego czy będzie stała na wsi, czy w mieście.

Zamieszczony w poradniku kalendarz prac pasiecznych pozwoli uporządkować wiedzę i z korzyścią zajmować się ulami oraz ich mieszkańcami. Przydatne są również infor­macje o miododajnych roślinach, a także o leczeniu mio­dem i innymi produktami pszczelimi oraz wykorzystaniu pszczelich darów w kosmetyce.

W treści

W ŚWIECIE PSZCZÓŁ

PSZCZOŁY W KULTURZE I HISTORII

INTELIGENCJA PSZCZÓŁ

Komunikacja

Pszczeli taniec

PSZCZOŁA MIODNA

HODOWLA PSZCZOŁY MIODNEJ

Biologia pszczół

Technologie pozyskiwania matek pszczelich

Poddawanie matek pszczelich

PRACE PASIECZNE W ROKU

Kilka uwag o zakładaniu pasieki

Zazimowanie pasieki

Prace przygotowawcze do nowego sezonu pszczelarskiego

Prace wiosenne w pasiece

Prace letnie w pasiece

Sprzęt do pozyskiwania obnóży pszczelich oraz ich obróbki

MIEJSKIE PSZCZELARSTWO

Czy każdy może być pszczelarzem?

Wybór miejsca

CHOROBY PSZCZÓŁ

Choroby najczęściej spotykane w pasiekach

WĘDRÓWKI Z PSZCZOŁAMI

Znaczenie pasiecznej gospodarki wędrownej

Lokalizowanie tymczasowych pasieczysk

Rozwiązania sprzętowe do wędrówek

Odpowiednie ule i pszczoły

PSZCZELARSTWO ZGODNIE Z PRAWEM

Zakładanie pasieki

Sprzedaż bezpośrednia produktów pochodzenia zwierzęcego

Rolniczy handel detaliczny

Odpowiedzialność materialna i karna pszczelarza

Przetwarzanie miodu

PSZCZOŁA W SIECIE ZALEŻNOŚCI

Bioróżnorodność i zależności międzygatunkowe

Jak chronić pszczoły?

Ochrona pszczół w przestrzeni miejskiej

Nie tylko pszczoła miodna

Wspieranie pszczelarzy

Ochrona prawna pszczół

PŁYNNE ZŁOTO

Terminy pozyskiwania miodów

APITERAPIA – LECZENIE MIODEM I INNYMI PRODUKTAMI PSZCZELIMY

Lecznicze właściwości miodu

Jak dawkować miód pszczeli

Pyłek kwiatowy i pierzga

Wosk pszczeli

Kit pszczeli

Mleczko pszczele

Jad pszczeli

MIODY W KOSMETYCE

POŻYTKI PSZCZELE – ROŚLINY MIODODAJNE

KALENDARZ PRAC PASIECZNYCH

SŁOWNICZEK TERMINÓW PSZCZELARSKICH