Prawo polowania

Publikacja stanowi pierwszą kompleksową analizę prawa polowania rozumianego jako prawo podmiotowe do wykonywania polowania na określonym gruncie, będącego kluczową instytucją Prawa łowieckiego. Jej poznanie jest niezbędne dla zrozumienia charakteru prawnego innych instytucji tego działu prawa, w szczególności obwodu łowieckiego i dzierżawy łowieckiej.

Autor bada konstrukcję prawa polowania w prawie polskim i przedstawia ją w aspekcie historycznym oraz na tle porównawczym – zestawiając z prawem polowania w Niemczech, Austrii i we Francji. Omawia także m.in konstytucyjne aspekty prawa łowieckiego, orzecznictwo organów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w kwestiach łowieckich i tendencje rozwojowe w regulacjach łowieckich w Europie. W swojej analizie uwzględnia kontrowersyjną ustawę z 2018 r. nowelizującą Prawo łowieckie.

Adresaci:
Książka jest przeznaczona dla prawników praktyków oraz przedstawicieli nauki zajmujących się prawem konstytucyjnym, administracyjnym, cywilnym i prawem ochrony środowiska. Zainteresuje także myśliwych i leśników.

Spis treści

WYKAZ SKRÓTÓW 5

WSTĘP 9

ROZDZIAŁ 1. MIEJSCE PRAWA ŁOWIECKIEGO W SYSTEMIE PRAWA 13
1.1. Systematyzacja norm prawnych 13
1.2. Pojęcie prawa łowieckiego 16
1.3. Regulacje prawa łowieckiego o charakterze publicznoprawnym 17
1.3.1. Rosnąca rola regulacji publicznoprawnych w łowiectwie 17
1.3.2. Elementy publicznoprawne w prawie łowieckim 22
1.4. Regulacje prawa łowieckiego o charakterze prywatnoprawnym 24
1.5. Związki prawa łowieckiego z innymi dziedzinami prawa 25
1.5.1. Związki prawa łowieckiego z prawem środowiska 25
1.5.2. Związki prawa łowieckiego z prawem rolnym 33
1.6. Kompleksowy charakter prawa łowieckiego 35

ROZDZIAŁ 2. KONSTYTUCYJNE UWARUNKOWANIA PRAWA ŁOWIECKIGO 38
2.1. Konstytucyjna ochrona łowiectwa i myślistwa 38
2.2. Wykaz gatunków zwierząt łownych 40
2.3. Prawo polowania a konstytucyjna ochrona własności 40
2.3.1. Zakres dopuszczalnych ingerencji w prawo własności 40
2.3.2. Konstytucyjność ograniczeń w korzystaniu z prawa własności wynikających z Prawa łowieckiego 46
2.4. Obowiązkowe członkostwo w Polskim Związku Łowieckim 57
2.5. Nadzór nad Polskim Związkiem Łowieckim 59
2.6. Wykonywanie polowania w obecności i przy udziale dzieci 62
2.7. Zakaz wykonywania polowania 67
2.8. Pierwszeństwo w przyjmowaniu do koła łowieckiego 68

ROZDZIAŁ 3. RYS HISTORYCZNY – OD PRAWA DO POLOWANIA DO PRAWA POLOWANIA 71
3.1. Prawo łowieckie w starożytnym Rzymie 71
3.2. Wczesne średniowiecze 71
3.3. Okres późnego średniowiecza w Europie Zachodniej 75
3.4. Upadek regale łowieckiego w Polsce 79
3.5. Upadek regale łowieckiego w Europie Zachodniej 82
3.6. Pierwsze kompleksowe regulacje łowieckie 85
3.7. Zastąpienie określenia prawo do polowania określeniem prawo polowania 89
3.8. Prawo do polowania współcześnie 92
3.9. Współczesne modele dostępu do terenów łowieckich 95
3.9.1. Wolność polowania 95
3.9.2. System licencyjny 97
3.9.3. System obwodów łowieckich 98

ROZDZIAŁ 4. PRAWO POLOWANIA ZA GRANICĄ 101
4.1. Treść i konstrukcja prawa polowania w Niemczech 101
4.1.1. Treść prawa polowania 101
4.1.2. Konstrukcja prawa polowania 102
4.2. Treść i konstrukcja prawa polowania w Austrii 108
4.2.1. Treść prawa polowania 108
4.2.2. Konstrukcja prawa polowania 109
4.3. Treść i konstrukcja prawa polowania we Francji 111

ROZDZIAŁ 5. PRAWO POLOWANIA W POLSCE 114
5.1. Ewolucja prawa polowania w Polsce w XX w. 114
5.1.1. Prawo polowania w II Rzeczypospolitej 114
5.1.2. Prawo polowania w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 117
5.1.3. Prawo polowania na gruncie Prawa łowieckiego 123
5.2. Konstrukcja prawa polowania w Polsce 132
5.2.1. Poglądy doktryny okresu II Rzeczypospolitej 133
5.2.2. Poglądy doktryny w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 135
5.2.3. Konstrukcja prawa polowania na gruncie Prawa łowieckiego 135

ROZDZIAŁ 6. WYKONYWANIE PRAWA POLOWANIA 147
6.1. Uprawnienie do wykonywania polowania 147
6.2. Obwód łowiecki 151
6.2.1. Definicja i proces tworzenia obwodu łowieckiego 152
6.2.2. Zakaz wykonywania polowania 156
6.2.3. Charakter prawny obwodu łowieckiego 164
6.3. Dzierżawa łowiecka 168
6.3.1. Przedmiot dzierżawy łowieckiej 168
6.3.2. Umowa dzierżawy obwodu łowieckiego 174
6.4. Własność nieruchomości gruntowych a wykonywanie prawa polowania 181

ROZDZIAŁ 7. POŻYTKI PRAWA POLOWANIA 191
7.1. Własność zwierząt łownych w stanie wolnym 191
7.2. Tusza pozyskanej zwierzyny jako pożytek dzierżawy prawa polowania 194
7.3. Własność trofeów łowieckich, tusz padłej zwierzyny i zrzutów 197

ROZDZIAŁ 8. PRAWO ŁOWIECKIE W ORZECZNICTWIE ORGANÓW EUROPEJSKIEJ KONWENCJI PRAW CZŁOWIEKA 200
8.1. Europejska Konwencja Praw Człowieka i jej mechanizm kontrolny 200
8.2. Ochrona prawa własności w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka 204
8.2.1. Prawo polowania jako element prawa własności w rozumieniu art. 1 Protokołu Dodatkowego 210
8.2.2. Kwalifikacja prawna pozbawienia wyłączności w odniesieniu do prawa polowania 216
8.2.3. Analiza dopuszczalności ograniczania prawa polowania 217
8.3. Wolność stowarzyszania się 237
8.3.1. Obowiązkowe członkostwo w krajowym związku łowieckim 238
8.3.2. Negatywna wolnośc stowarzyszania się 240
8.3.3. Obowiązkowe członkostwo w organizacjach zarządzających obwodami łowieckimi 241
8.3.4. Ingerencja w istotę prawa stowarzyszania się 249
8.4. Zakaz dyskryminacji 250
8.4.1. Zakaz dyskryminacji w kontekście ochrony własności 251
8.4.2. Zakaz dyskryminacji w kontekście wolności stowarzyszania się 257
8.5. Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego 258
8.6. Ochrona myśli, sumienia i wyznania 259
8.7. Prawo do rzetelnego procesu sądowego 263
8.8. Wpływ orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka na ustawodawstwa łowieckie 266

ROZDZIAŁ 9. TENDENCJE ROZWOJOWE REGULACJI ŁOWIECKICH 271
9.1. Łowiectwo jako element zrównoważonego rozwoju 271
9.1.1. Koncepcja zrównoważonego łowiectwa 273
9.1.2. Koncepcja zrównoważonego łowiectwa w ustawodawstwach łowieckich za granicą 278
9.1.3. Koncepcja zrównoważonego łowiectwa w polskim prawie łowieckim 281
9.2. Regionalizacja kompetencji w zakresie łowiectwa 284

ZAKOŃCZENIE 289

BIBLIOGRAFIA 295
AKTY NORMATYWNE 295
ORZECZNICTWO 306
LITERATURA 310