Metody diagnostyczne w dermatologii weterynaryjnej

„Właściwe rozpoznanie choroby jest kluczem do prawidłowego leczenia" - w tej oczywistej sentencji zawarte jest najistotniejsze dla praktyki klinicznej stwierdzenie. Bo leczyć daną chorobę (w oparciu opracowane wzorce postępowań)  lepiej lub gorzej  „prawie każdy już może". Dla lekarza praktyka liczy się zatem szczególnie możliwość prawidłowego samodzielnego rozpoznania, decydująca o powodzeniu prowadzonego leczenia. W miarę rozwoju dermatologii weterynaryjnej diagnostyka chorób skóry wzbogaciła się o szereg nowoczesnych metod. Ich praktyczna znajomość pozwala doświadczonym klinicystom na samodzielne stawianie także specjalistycznych rozpoznań, jak też ułatwia interpretację otrzymywanych z diagnostycznych placówek wyników. Stosowanie na co dzień współczesnych dermatologicznych metod diagnostycznych decyduje zatem nie tylko o trafności rozpoznań i leczenia, ale też istotnie rzutuje na opinię co do kompetencji lekarza.

Ogólne, jak i szczegółowe zasady rozpoznawania dermatoz zwierząt towarzyszących omawiane są w każdym z istniejących podręczników dermatologicznych, brak jest natomiast polskich opracowań poświęconych wyłącznie diagnostyce dermatologicznej.  Podręcznik Metody diagnostyczne w dermatologii weterynaryjnej - przewodnik diagnostyczny to kolejna już książkowa pozycja „lubelskich" weterynaryjnych dermatologów trafnie uzupełniająca istniejącą lukę. Oferuje on lekarzom praktykom przeglądowy zbiór współczesnych metod oraz zasad diagnostyki dermatologicznej. Kompleksowe ujęcie tej tematyki stanowi nie tylko doskonały przegląd współcześnie istniejących diagnostycznych możliwości, ale też wyraziście przemawia do czytelnika świetnie dobranymi ilustracjami, które w diagnostyce dermatologicznej mają tak istotne znaczenie. Na szczególne podkreślenie jako „novum" zasługują zwłaszcza rozdziały poświęcone najnowocześniejszym metodom rozpoznawania, jak chociażby dermatoskopia (cyfrowa wizualizacja zaburzeń włosów i wytworów naskórka i skóry) czy też badania genetyczne oraz ocena parametrów biofizycznych skóry. Silną stroną opracowania jest szczegółowe omówienie oraz interpretacja podstawowych dziś metod dermatologicznych jak: zeskrobina i badanie cytologiczne oraz biopsja i badanie histopatologiczne skóry, a także zasad diagnostyki alergologicznej i endokrynologicznej.

Moim zdaniem jest to niezbędna dla klinicystów pozycja, pozwalająca im na tyle zgłębić bądź doszlifować diagnostyczne tajniki, że z sukcesem samodzielnie poradzą sobie z codziennymi dermatologicznymi wyzwaniami.

Nałęczów, październik 2019 r.

prof. dr hab. dr h. c. Zbigniew J. H. Pomorski

członek honorowy PSLWMZ,

założyciel i wieloletni przewodniczący

Sekcji Dermatologów Weterynaryjnych

Dlaczego warto?

Przeglądowy zbiór współczesnych metod oraz zasad diagnostyki weterynaryjnej

Opisy najnowocześniejszych metod rozpoznawania jednostek chorobowych takich jak dermatoskopia (cyfrowa wizualizacja zaburzeń włosów i wytworów naskórka i skóry) czy też badania genetyczne oraz ocena parametrów biofizycznych skóry

Sprawnie zinterpretowane podstawowe metody dermatologiczne jak: zeskrobina i badania cytologiczne oraz biopsja i badanie histopatologiczne skóry, wraz z opisem zasad diagnostyki alergologicznej i endokrynologicznej.

Wstęp

W dermatologii weterynaryjnej, podobnie jak w innych dziedzinach nauk klinicznych, postawienie ostatecznego rozpoznania w większości przypadków wymaga, poza badaniem klinicznym, przeprowadzenia dodatkowych badań diagnostycznych. Właściwa diagnoza wymaga połączenia informacji uzyskanych z wywiadu, badania klinicznego i odpowiednio dobranych ba-dań dodatkowych, a ostatecznie weryfikowana jest przez skuteczność leczenia. Dermatologia weterynaryjna obecnie posługuje się licznymi technikami diagnostycznymi. Niektóre spośród nich są proste w wykonaniu i nie wymagają kosztownego, specjalistycznego sprzętu. Metody te z powodzeniem mogą być wykonywane przez lekarzy weterynarii w większości zakładów leczniczych dla zwierząt. Do tego typu technik należą przykładowo badanie mikroskopowe włosa czy badanie zeskrobin. Pewne techniki, choć względnie łatwe do wykonania, wymagają już dużej wiedzy i doświadczenia do odpowiedniej ich interpretacji, jak jest to w przypadku badania cytologicznego. Mamy wreszcie i takie metody, do wykonania których niezbędnych jest specjalistyczny i zwykle kosztowny sprzęt diagnostyczny, jak: wideodermoskopia, ocena parametrów biofizycznych skóry, ultrasonografia wysokich częstotliwości czy różnego typu techniki histopatologiczne albo immunohistochemiczne. Metody te, choć powszechnie już używane, pozostają domeną wyspecjalizowanych ośrodków naukowych i laboratoriów diagnostycznych.

Niniejsza monografia ma na celu w zwięzły sposób omówić obecnie stosowane w dermatologii weterynaryjnej techniki diagnostyczne. Celem autorów było usystematyzowanie wiedzy z omawianej dziedziny oraz do-starczenie aktualnych informacji na ich temat, zarówno tych, które mogą być wykorzystane w każdym zakładzie leczniczym, jak i takich, do wykonania których niezbędne są specjalistyczne laboratoria.

Mamy nadzieję, że niniejsza publikacja okaże się przydatna zarówno lekarzom weterynarii, jak i studentom wydziałów oraz kierunków weterynaryjnych i ułatwi stawianie prawidłowych rozpoznań w trudnej dziedzinie, jaką jest dermatologia weterynaryjna. Obecny szybki postęp wiedzy zmusza nas do ciągłej jej aktualizacji, a do diagnostyki wprowadzane są sukcesywnie coraz nowsze metody. Pewne z omówionych tu technik są względnie nowe w weterynarii i stosowane dopiero od niedawna (jak wideodermoskopia czy ultrasonografia wysokich częstotliwości). W kolejce do szerszego zastosowania czekają już następne techniki diagnostyczne, jak świetlna tomografia koherencyjna czy mikroskopia konfokalna. Mamy nadzieję, że i te techniki wkrótce znajdą zastosowanie w dermatologii weterynaryjnej, i wkrótce będziemy mogli dzielić się wiedzą na temat ich zastosowania na łamach periodyków zawodowych, a może i kolejnych, uzupełnionych wydań niniejszej książki.

Autorzy

Spis treści

Rozdział 1. Badanie lampą Wooda

Rozdział 2. Test wyczesywania

Rozdział 3. Badanie mikroskopowe włosa

Rozdział 4. Test z taśmą samoprzylepną (scotch test)

Rozdział 5. Badanie zeskrobiny

Rozdział 6. Techniki i interpretacja badania cytologicznego skóry

Rozdział 7. Biopsja i badanie histopatologiczne

Rozdział 8. Dermatoskopia (dermoskopia)

Rozdział 9. Badanie ultrasonograficzne skóry

Rozdział 10. Techniki badań alergologicznych

Rozdział 11. Techniki diagnostyczne w endokrynopatiach

Rozdział 12. Zastosowanie testów genetycznych w dermatologii weterynaryjnej

Rozdział 13. Ocena parametrów biofizycznych skóry