Ochrona winorośli

W ostatnim dziesięcioleciu, w Polsce, obserwuje się bardzo duży wzrost zainteresowania uprawą winorośli z przeznaczeniem na produkcję wina. Powoli można już chyba mówić o renesansie tej uprawy, a wśród wielu znanych choć dotychczas niewielkich winnic, zaczynają pojawiać się plantację o coraz to większych areałach. Wino powstaje już "na polu" i jego unikalne cechy nie zależą tylko od udanej winifikacji. Nie mniej ważna jest odpowiednia uprawa gleby, poprawne nawożenie oraz skuteczna i bezpieczna ochrona przed chorobami i szkodnikami. Winorośl uznaje się za roślinę, która bardzo silnie reaguje na warunki przyrodnicze. Najważniejszy gatunek winorośli jakim jest Vitis vinifera L. uważa się za roślinę bardzo wrażliwą na choroby i atakowaną przez wiele szkodników. Właściwie prowadzona ochrona nieodłącznie wiąże się więc z uzyskaniem produktu o odpowiednich walorach jakościowych. Zaniechanie ochrony jest tak samo szkodliwe jak nadmierne stosowanie środków chemicznych i w tym względzie zawsze należy dążyć do zachowania rozsądnych proporcji. Aby to jednak zrealizować na odpowiednio wysokim poziomie potrzebny jest podstawowy zasób wiedzy dotyczący znajomości najważniejszych chorób i szkodników, sposobów ich rozpoznawania i monitorowania czy wreszcie umiejętności doboru i terminowego stosowania biologicznych i chemicznych środków ochrony roślin. Ponieważ duża część z poruszanych w tej książce zagadnień nie była jak dotąd szeroko omawiana i dyskutowana, przedstawiono je w sposób, który powinien posłużyć zarówno właścicielom winnic, którzy rozpoczynają swoja przygodę z uprawa winorośli, jak i bardziej zaawansowanym producentom. Mamy również nadzieję, że rozpatrywane w niej zagadnienia będą mogły stanowić inspirację dla przedstawicieli nauki, którzy chcieliby podjąć trud przeprowadzenia szczegółowych badań jakich nadal bardzo nam w tej dziedzinie brakuje.

Spis treści

Choroby grzybowe

Szara pleśń; Mączniak rzekomy; Mączniak prawdziwy; Nekroza kory winorośli; Antraknoza; Czarna zgnilizna; Czerwona zgnilizna; Inne choroby jagód w okresie ich dojrzewania; Grzybowe choroby drewna; Eutypa; Esca; Grzyby glebowe i choroby przez nie powodowane; Werticilioza; Fytoftoroza; Inne patogeny glebowe

Choroby bakteryjne

Rak bakteryjny winorośli; Choroba Pierce'a; Inne bakterie chorobotwórcze dla winorośli

Choroby wirusowe winorośli

Wachlarzowatość liści; Liściozwój winorośli; GRSPaV

Rola pasożytniczych nicieni w uprawie winorośli

Znaczenie nicieni dla winorośli; Objawy występowania i szkodliwość nicieni; Rozpoznanie szkodliwości nicieni w Polsce

Systemy monitorowania chorób winorośli

Monitorowanie rozwoju mączniaka prawdziwego; Założenia systemu UC Davis powdery mildew indeks; System OiDiag; Monitorowanie rozwoju mączniaka rzekomego; Monitorowanie szarej pleśni

Fazy rozwojowe winorośli

Szkodniki winorośli

Roślinożerne pajęczaki

Pilśniowiec winoroślowy; Przędziorek owocowiec i chmielowiec; Inne przędziorki żerujące na winorośli; Zwalczanie przędziorków; Biologiczne zwalczanie roślinożernych roztoczy

Szkodniki owadzie  

Filoksera winiec; Skoczek winoroślowy; Czerwce; Zwójkówki; Biedronka wełnowcolubna; Muszka plamo skrzydła; Trociniarki; Szkodniki glebowe; Szkodniki o mniejszym znaczeniu dla winorośli

Czynniki fizjologiczne wpływające na zdrowotność winorośli

Niedobory składników pokarmowych

Azot i siarka; Fosfor; Potas; Magnez; Wapń; Bór; Cynk; Żelazo; Mangan; Zamieranie szypułek; Antagonizm jonowy; Inne zaburzenia fizjologiczne; Niskie pH; Susza; Upał; Nadmiar wody; Uszkodzenia spowodowane przez mróz; Uszkodzenia spowodowane przez przymrozki; Uszkodzenia gradowe; Utrata jedrności jagód; Korzenie powietrzne; Zespół zaburzeń wzrostu w okresie wiosennym; Uszkodzenia spowodowane znoszeniem herbicydów; Uszkodzenia spowodowane przez fungicydy

Ochrona winorośli przed stresem środowiskowym

Aktywność hormonów w warunkach stresu; Wpływ hormonów na wielkość plonu jagód; Wpływ hormonów na transport cukrów do jagód; Znaczenie biostymulatorów i innych środków wspomagających w ochronie przed stresem

Ochrona winorośli przed mrozem

Mechanizm powstawania uszkodzeń mrozowych; Przygotowywanie winorośli do zimowania; Objawy uszkodzeń mrozowych; Szacowanie uszkodzeń pąków i drewna; Pośrednie metody ochrony przed mrozem; Bezpośrednie metody ochrony przed mrozem

Wybrane aspekty techniki ochrony winorośli

Przegląd opryskiwaczy stosowanych w ochronie winorośli; Opryskiwacze przeznaczone do zabiegów na mniejszych powierzchniach; Opryskiwacze przeznaczone do zabiegów na dużych powierzchniach; Poprawne dawkowanie środków ochrony roślin; Ustalanie wydatku cieczy; Technika prowadzenia zabiegów na mniejszych powierzchniach; Jakość wody i stosowanie adiuwantów; Parametr Delta T