Permakultura Seppa Holzera

Czytelnik znajdzie w tej książce praktyczne informacje dotyczące ekologicznego rolnictwa nie tylko w wymiarze makro, lecz także w mikrowymiarze, gdyż życie w zgodzie z naturą można prowadzić niezależnie od tego, czy zaczyna się na własnym polu, w przydomowym ogródku czy na parapecie okiennym.

Sepp Holzer, znany jako „rolniczy buntownik”, opisuje w tej książce swoje doświadczenia zebrane w ciągu ponad 40 lat pracy w położonym w górach gospodarstwie Krameterhof, prowadzonym zgodnie z zasadami permakultury. Pojęcie permakultury wywodzi się od angielskiego wyrażenia permanent agriculture, co w wolnym tłumaczeniu oznacza „trwałe i zrównoważone rolnictwo”. Chodzi o rolnictwo zgodne z naturą, którego podstawę stanowią naturalne cykle i ekosystemy.

W swoim permakulturowej gospodarce Holzer uwzględnił zakładanie tarasów, zagonów podwyższonych i pagórkowych, ogrodów na wodzie, stawów, zbiorników do magazynowania próchnicy, agroturystyczne gospodarstwo leśne (wykorzystanie drzew i krzewów w rolnictwie), rybołówstwo, uprawę roślin wodnych, hodowlę zwierząt, uprawę roślinności alpejskiej i ziół leczniczych sadownictwo.

Spis treści

Słowo wstępu Joego Polaischera 8

Przedmowa Seppa Holzera 10

Wprowadzenie 13

Kształtowanie terenu

Wczesne doświadczenia z dzieciństwa 19

Błędy przeszłości 21

Krajobraz permakultury 24

Informacje ogólne 24

Zastosowanie koparki do zmiany ukształtowania terenu 28

Odpowiednie relacje z władzami i urzędnikami 29

Zakładanie permakultury 31

Kwestie podstawowe 31

Ocena gruntu 32

Położenie i klimat 32

Warunki gruntowe 34

Ocena gleby 35

Cechy charakterystyczne ziem lekkich i ciężkich 36

Rośliny wskaźnikowe 37

Doświadczenia z różnymi glebami 41

Możliwości kształtowania terenu 42

Obszary eksperymentalne 42

Strefy mikroklimatu 45

Tarasy i drogi 49

Zakładanie upraw na tarasach 50

Szerokość 50

Wzniesienie 50

Podnóże zbocza i podział materiału 51

Obchodzenie się z wodą 52

Zabezpieczenie uprawy 53

Zajmowanie się uprawami na tarasach 55

Zbiorniki do magazynowania humusu 57

Zagony pagórkowe i podwyższone 59

Możliwości kształtowania terenu 59

Budowa zagonów pagórkowych 64

Zajmowanie się zagonami pagórkowymi 69

Żywność ekologiczna zbierana bezpośrednio przez klientów 71

Krajobrazy wodne 74

Zakładanie ogrodów wodnych i stawów 77

Możliwości kształtowania terenu 80

Możliwości wykorzystania 82

Rolnictwo alternatywne

Podstawowe koncepcje 85

Żyzność gleby 87

Nawóz zielony 89

Rośliny na nawóz zielony 91

Moja metoda 92

Błędy 96

Lista roślin 97

Radzenie sobie z roślinami problematycznymi 101

Stare odmiany i różnorodność odmian 106

Zboże 108

Uprawa i przerób żyta 111

Wskazówki dotyczące upraw mieszanych 114

Roślinność alpejska 118

Alternatywna hodowla zwierząt 122

Świnie w permakulturze 124

Cechy charakterystyczne ras świń domowych 124

Mangalica 124

Świnie rasy Schwabisch Hallisches Landschwein 125

Świnie rasy Duroc 126

Turopolje 126

Świnie jako pomocnicy 127

Hodowla zwierząt w gospodarstwie płodozmiennym 129

Bydło dzikie i stare rasy bydła domowego 131

Chów 133

Zapewnianie pokarmu 134

Ptactwo 136

Aktywna ochrona ptactwa 136

Właściwy chów ptactwa 138

Ziemianki i otwarte obory 142

Ziemianki jako schronienie dla świń 142

Obory na powierzchni ziemi i leżakownie 143

Zastosowanie obory jako leżakowni 148

Piwnice w skale 149

Uprawa owoców i sady

Możliwości wykorzystania 153

Błędy w uprawie owoców 158

Moja metoda 162

Ochrona przed zjedzeniem 165

Odmiany owoców 168

Godne polecenia i stare odmiany jabłoni 170

Godne polecenia i stare odmiany grusz 175

Godne polecenia i stare odmiany śliw 178

Czereśnie i wiśnie 180

Morele i brzoskwinie 181

Rozmnażanie i szczepienie 182

Podkładki 182

Zrazy 183

Szczepienie 184

Szczepienie przez stosowanie 185

Szczepienie za korę 185

Okulizacja 188

Szczepienie mostowe 189

Obsiewanie sadu 191

„Metoda szokowa" 193

Wykorzystanie, obróbka i możliwości sprzedaży 196

Uprawa grzybów

Informacje ogólne 199

Aspekty zdrowotne 202

Podstawy uprawy grzybów 203

Uprawa na drewnie 203

Gatunki grzybów do uprawiania na pniach 204

Substrat 206

Uprawa grzybów i grzybnia 207

Samodzielne rozmnażanie grzybni 208

Zakładanie uprawy i dbanie o nią 209

Wskazówki 213

Hodowla na słomie 214

Gatunki grzybów do uprawiania na słomie 216

Substrat 216

Uprawa grzybów i grzybnia 217

Zakładanie uprawy i dbanie o nią 217

Wskazówki 220

Uprawa grzybów leśnych 221

Ogrody           

Ogród wiejski 227

Wspomnienia z naszego Gachtla 229

Apteka przed domem 233

Maść z nagietków 239

Olejek z macierzanki i tymianku 239

Mieszanka dla diabetyków 240

Pięciornik kurze ziele 240

Pole kapuściane 240

Najważniejsze prace w naszym Gachtlu 241

Nawozy naturalne 247

Alternatywne metody kompostowania 247

Mulcz 249

Nawóz z ziół 250

Moja metoda 252

Pomocnicy w ogrodzie i regulacja populacji organizmów żywych 254

Nornikowate 257

Ślimaki 259

Dżdżownice - naturalne pługi 260

Hodowla dżdżownic 262

Cechy szczególne ogrodów miejskich 264

Dzieci doświadczają przyrody 264

Cechy charakterystyczne 266

Tarasy i ogrody na balkonach 270

Permakultura między piętrami w bloku 276

Lista roślin 278

Warzywa 278

Rośliny lecznicze i przyprawy 282

Projekty

Szkocja 289

Tajlandia 294

Berta: Projekt integracyjny w Ausseerland (Lebenshilfe Ausseerland) 299

Rozważania końcowe 302

Współautorzy 303