Przewidywanie upadłości przedsiębiorstw rolniczych

Podstawowym celem badań empirycznych było porównanie skuteczności prognostycznej „typowych" modeli wczesnego ostrzegania oraz określenie ich roli i przydatności w predykcji zagrożenia upadłością przedsiębiorstw tego sektora oraz opracowanie modelu uwzględniającego charakterystyczne cechy działalności rolniczej i specyfikę dużych przedsiębiorstw rolniczych. Przedstawiono również teoretyczne aspekty ryzyka, w tym ryzyka w działalności gospodarczej w rolnictwie oraz zjawiska upadłości przedsiębiorstw. Badaniami objęto spółki hodowli roślin i zwierząt Agencji Nieruchomości Rolnych funkcjonujące w latach 2005-2013. Wykorzystano również dane statystyk krajowych i zagranicznych na temat upadłości w rolnictwie.

Monografia składa się z sześciu rozdziałów. W pierwszym rozdziale przedstawiono znaczenie sektora rolniczego w gospodarce narodowej. Zaprezentowano cechy charakterystyczne przedsiębiorstw rolniczych wynikające ze specyfiki prowadzonej w nich działalności gospodarczej. Przedstawiono również teoretyczne aspekty zjawiska ryzyka, ze szczególnym uwzględnieniem tego zjawiska w rolnictwie.

W drugim rozdziale zaprezentowano zagadnienia dotyczące prawnych aspektów upadłości przedsiębiorstw w Polsce. Przedstawiono skalę zjawiska upadłości firm, w szczególności dotyczyła ona sektora rolniczego. Zwrócono również uwagę na podstawowe przyczyny upadłości przedsiębiorstw rolniczych.

W trzecim rozdziale monografii podjęto tematykę ekonomicznego wymiaru zjawiska upadłości oraz dokonano przeglądu metod służących prognozowaniu zagrożenia finansowego przedsiębiorstw. Ponadto zaprezentowano zagraniczne i polskie doświadczenia w obszarze predykcji upadłości firm. Przedstawiono analizę porównawczą dla opracowanych systemów wczesnego ostrzegania. Szczególną uwagę zwrócono na modele zbudowane dla sektora rolniczego.

W czwartym rozdziale dokonano charakterystyki jednoosobowych spółek hodowli roślin i zwierząt, w stosunku do których nadzór właścicielski sprawuje Agencja Nieruchomości Rolnych. Przedstawiono wyniki produkcyjne i finansowe tych przedsiębiorstw oraz podkreślono ich szczególną rolę w tworzeniu postępu biologicznego w polskim rolnictwie.

W piątym rozdziale monografii dokonano weryfikacji skuteczności wybranych, dotychczas opracowanych w Polsce systemów wczesnego ostrzegania na podstawie danych empirycznych pochodzących ze sprawozdań finansowych przedsiębiorstw rolniczych. Modele te określono jako „typowe", ponieważ nie uwzględniaj ą specyfiki działalności rolniczej.

W związku z tym, że w większości przypadków systemy wczesnego ostrzegania nie dały zadowalających rezultatów, w ostatnim rozdziale podjęto działania mające na celu określenie zagrożenia upadłością przedsiębiorstw, które są dopasowane do analizowanej grupy przedsiębiorstw rolniczych. Ponadto wskazano odbiorców takiego modelu i możliwości jej praktycznego wykorzystania w działalności rolniczej. W podsumowaniu zaprezentowano ważniejsze wnioski z przeprowadzonych badań teoretyczno-empirycznych.