Uprawa roli i roślin z elementami herbologii

Książka ma być źródłem wiedzy umożliwiającym opano­wanie podstawowych zagadnień z zakresu uprawy roli i roślin oraz herbologii. Poznanie wpływu techniki uprawy roli i oddziaływania roślin uprawnych na środowisko, zalet prawidłowego zmianowania roślin i płodozmianu, a także znaczenia chwastów w przyrodzie, ma fundamentalne zna­czenie w prowadzeniu produkcji roślinnej. Wiedza o upra­wach rolniczych i czynnikach agrotechnicznych korzystnie wpływających na środowisko jest niezbędna studentom ogrodnictwa z uwagi na konieczność właściwego gospodaro­wania naturalnymi zasobami Ziemi według zasad i zaleceń rolnictwa zrównoważonego.

Niniejsze opracowanie przeznaczone jest dla studentów ogrodnictwa i przystosowane pod względem tematycznym do programu nauczania na tym kierunku studiów. Podręcznik ten ma służyć jako materiał pomocniczy do ćwiczeń oraz źródło wiedzy umożliwiające poznanie podstawowych zagadnień z zakresu uprawy roli i roślin. Wpłynie też z pewnością na poprawę warunków i efektów kształcenia z tej dziedziny.

Dokładne zaznajomienie się z najważniejszymi czynnikami warunkującymi uzyskiwanie wysokich i dobrej jakości plonów ma fundamentalne znaczenie w prowadzeniu i zarządza­niu produkcją roślinną. Nabycie w trakcie nauki umiejętności właściwej oceny wpływu tech­niki upraw)- roli i wiedzy o oddziaływaniu roślin uprawnych na środowisko, poznanie zalet prawidłowego zmianowania roślin i płodozmianu, a także znaczenia chwastów w przyro­dzie, pozwoli uczestnikom studiów należycie wykorzystać tę wiedzę w przyszłości, w pracy na rzecz polskiego rolnictwa i ogrodnictwa.

Ważnym zadaniem produkcji roślinnej jest nie tylko troska o wyżywienie człowieka i zwierząt, ale także dbałość o ich zdrowie oraz czystość środowiska przyrodniczego. W świetle zmian zachodzących w technice uprawy roli, strukturze zasiewów i chemizacji upraw oraz w świetle zmian klimatycznych, w uprawie roślin wyjątkowego znaczenia nabie­rają czynniki agrotechniczne, które pozytywie wpływają na środowisko, zapewniając rośli­nom dobre warunki wzrostu i korzystne stanowisko dla roślin następczych. Z tego też względu w całokształcie wykonywanych zabiegów agrotechnicznych szczególnie ważny jest właściwy dobór narzędzi i maszyn rolniczych oraz racjonalne następstwo uprawianych ro­ślin, zapewniające korzystne warunki do ich wzrostu, plonowania oraz ochrony gleby przed degradacją.

Przekazanie studentom ogrodnictwa wiedzy o uprawach rolniczych jest niezbędne, z uwagi na konieczność właściwego gospodarowania naturalnymi zasobami Ziemi, według zasad i zaleceń rolnictwa zrównoważonego opartego na dyrektywach Kodeksu Dobrej Prak­tyki Rolniczej.

W  treści

I. Uprawa roli 7

Cele i zadania uprawy roli 8

Technika uprawy roli 17

Zespoły uprawek 29

Uprawa różnych rodzajów gleb 31

Uproszczenia w uprawie roli 35

II. Uprawa roślin 38

Rośliny zbożowe 38

Rośliny okopowe 60

Rośliny strączkowe (bobowate grubonasienne) 77

Rośliny bobowate drobnonasienne 87

Rośliny przemysłowe 97

III. Zmianowanie roślin i płodozmiany 115

Pojęcia i definicje 116

Podstawy zmianowania roślin 124

Układanie płodozmianu w praktyce 126

Rodzaje płodozmianów 127

IV. Chwasty 136

Wiadomości ogólne 136

Podział chwastów ze względu na miejsce występowania 138

Szkodliwość chwastów 140

Właściwości biologiczne chwastów 155

Źródła zachwaszczenia 159

Rozprzestrzenianie się chwastów 161

Pochodzenie chwastów 166

Stan zachwaszczenia a warunki glebowe 168

Układ piętrowy chwastów 171

Grupy biologiczne chwastów 173

Przegląd chwastów według grup biologicznych 178

Chwasty charakterystyczne dla poszczególnych grup roślin uprawnych 283

Metody oceny zachwaszczenia 286

Spis fotografii 294